Minister Friedrich: Duitslands John Wayne
Een portret van de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken

Friedrich beschouwt zichzelf vooral als een man van duidelijke taal. Nog geen 24 uur in ambt zei hij al dat de islam niet bij Duitsland hoort. Met deze uitspraak distantieert Friedrich zich duidelijk van de gematigde toon in het islamdebat van voorgangers als Wolfgang Schäuble (CDU) die tot 2009 minister van Binnenlandse Zaken was. Schäuble zei ooit dat de islam deel van Duitsland en Duitslands toekomst is. En ook bondspresident Wulff zei op 3 oktober 2010 dat ook de islam intussen deel is van Duitsland.

Al Qaeda

In april ontstond er wederom ophef, toen Friedrich na de arrestatie van drie Al Qaeda-terroristen beweerde dat de gegevens van vliegtuigpassagiers een belangrijke rol hadden gespeeld bij de opsporingen. Dat kwam hem goed uit, hij wilde immers graag de anti-terreurwetten verlengen waardoor die gegevens te raadplegen zijn, maar media meldden dat uit de politierapporten bleek dat de vluchtgegevens geen rol van betekenis hadden gespeeld.

In dezelfde maand zei Friedrich dat Italië ‘haar vluchtelingenprobleem zelf moet oplossen’ toen de Italiaanse premier Berlusconi de vluchtelingen uit Libië en Tunesië tijdelijk naar andere EU-landen wilde doorsluizen. Friedrich dreigde zelfs de grenscontroles te verscherpen.

Minister van veiligheid

Zijn voorganger Thomas de Maizière (CDU) had er moeite mee om als ‘veiligheidsminister’ te worden aangesproken. Hij gaf de voorkeur aan ‘minister voor saamhorigheid van het land’, schrijft Die Zeit. Friedrich heeft hier geen enkele moeite mee, integendeel, veiligheid lijkt speerpunt van zijn ministerschap.

Op eigen initiatief plande de minister de eerste preventietop waarin veiligheidsdiensten, politici en moslimgemeenschappen bijeenkwamen om te praten over de preventie van moslimextremistisch geweld. Moslimorganisaties, oppositie en andere critici verweten Friedrich met zijn preventietop een algemene verdachtmaking van moslims aan te wakkeren. Sinds de top is de spanning in de dialoog met de moslimgemeenschap in Duitsland groter geworden.

John Wayne

Dat veiligheid voor Friedrich prioriteit heeft, blijkt ook uit zijn belangrijkste wapenfeit tot nu toe: de verlenging van de omstreden anti-terreurwetten waaronder de wet voor data-opslag. De wetten die in september 2001 zijn ingevoerd en eind dit jaar zouden verlopen, zijn na maanden ruziën onlangs verlengd. Friedrich moest het in deze strijd vooral opnemen tegen de minister van Justitie Sabine Leutheuser-Schnarrenberger (FDP). Die is fel gekant tegen de privacy-schending die met de wetten gepaard gaat.

 ‘Ik hield altijd al van films waarin goed en kwaad duidelijk tegenover elkaar staan. Goed en kwaad, en het goede wint: dat is mijn ideaal’, zegt Friedrich in Die Zeit. Zijn favoriete sheriff is John Wayne. Naast duidelijke taal karakteriseert conservatief patriottisme de politicus. In Die Zeit vertelde Friedrich dat hij voor zijn kinderen bij het slapengaan altijd het volkslied zong in plaats van slaapliedjes. Friedrich is al sinds zijn zestiende lid van de CSU. Hij bekleedde diverse functies en was fractievoorzitter in de Bondsdag voor hij minister werd.

'De laatste neoliberaal'

Friedrich stond niet te springen om minister van Binnenlandse zaken te worden, hij had liever het ministerie van Economische Zaken geleid. Na Zu Guttenbergs (CSU) vertrek als minister van Defensie, als gevolg van de plagiaataffaire, moest er met ambten worden geschoven. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière (CDU) volgde Zu Guttenberg op, waardoor Friedrich in het vizier kwam als opvolger voor De Maizière.

Ondanks de botsingen met de coalitiepartner FDP, vooral over de bestrijding van terrorisme, is Friedrich vastbesloten de coalitie te steunen. Ook al staat de zwart-gele coalitie in de peilingen niet sterk, aan samenwerking met een andere partij zou hij niet moeten denken, geeft de politicus aan in een interview met Der Spiegel. In plaats daarvan noemt Friedrich zichzelf ‘een van de laatste neoliberalen’ en beschouwt hij de FDP als een ‘goede partner’. Merkel waardeert zijn loyaliteit aan de regering zeer, weet weekblad Stern.