Verkiezingen Hamburg: kansen voor AfD en FDP

De Alternative für Deutschland kan zondag voor het eerst in een West-Duitse deelstaat worden gekozen. De eurosceptische partij staat in de peilingen op 5 à 6 zetels en zou daarmee de kiesdrempel halen. Bij de AfD hoopt de economisch-liberale vleugel dat met een winst in Hamburg de invloed van de nationaal-conservatieve Oost-Duitse partijgenoten kleiner wordt, schrijft de Süddeutsche Zeitung. De AfD, in 2013 opgericht, zit sinds vorig jaar in de Oost-Duitse deelstaatparlementen van Saksen, Thüringen en Brandenburg en in het Europees Parlement.

Toch voert ook de AfD-lijsttrekker in Hamburg, de econoom Jörn Kruse, campagne met thema’s als migratie en binnenlandse veiligheid en niet met het thema waarvoor de partij is opgericht, de euro-kritiek. Op plaats drie van de lijst staat een oud-lid van de rechtspopulistische Schill-Partei, die begin jaren-2000 in Hamburg meeregeerde. Die regering eindigde in chaos. De aanhangers hopen met de AfD op een tweede kans.

FDP

De FDP hoopt met winst in Hamburg de dramatische neergang van de partij te stoppen. In 2013 werden de liberalen voor het eerst in de naoorlogse geschiedenis niet in de Bondsdag gekozen. De afgelopen jaren werden ze uit tien van de zestien deelstaatparlementen gestemd. Maar FDP-lijstrekker in Hamburg Katja Suding voert succesvol campagne: in de peilingen staat ze inmiddels op 6 procent en daarmee blijven de liberalen in de Bürgerschaft, zoals het parlement in Hamburg heet.

Grote winnaar van de verkiezingen wordt de SPD. De sociaal-democraten staan in de peilingen op 45 procent. Sinds 2011 regeert de partij in Hamburg alleen, maar na zondag heeft ze waarschijnlijk een coalitiepartner nodig. Het meest voor de hand liggend zijn Die Grünen, die in de peilingen op 11 procent staan. Zo’n coalitie ziet ook de meerderheid van de Hamburgers zitten, blijkt uit de peilingen.

De CDU, die bij de voorlaatste verkiezingen nog 42,6 procent van de stemmen haalde, staat nu op een schamele 19 procent. Van 2008 tot en met 2010 regeerde de CDU met de Groenen. Het was de eerste zwart-groene regering op deelstaatniveau, maar ze viel in 2010 op een conflict over het onderwijsbeleid. Bij de vervroegde verkiezingen van 2011 werd de CDU gehalveerd en won de SPD de absolute meerderheid. Het komt niet vaak voor dat de verhoudingen bij verkiezingen in Duitsland zo drastisch veranderen.

Olaf Scholz

Dat de SPD het zo goed doet in Hamburg heeft ze grotendeels te danken aan lijsttrekker en burgemeester Scholz. Omdat de stad Hamburg een zelfstandige deelstaat is, is de burgemeester tegelijkertijd regeringsleider. Scholz geldt als nuchter, betrouwbaar, slim en pragmatisch, 70 procent van de Hamburgers is tevreden over zijn werk, meldt Die Zeit. Scholz is een ervaren politicus: hij was minister van Werkgelegenheid in het kabinet Merkel-I, was lange tijd Bondsdaglid en maakt deel uit van het landelijke SPD-bestuur.

Belangrijke verkiezingsthema’s in Hamburg zijn het verkeer en het openbaar vervoer, de kandidaatstelling van de stad voor de Olympische Zomerspelen van 2024 of 2028 en de bouw van de Elbphilharmonie, een concertzaal waarvan de kosten uit de pan zijn gerezen. Het openbaar vervoer in de stad heeft dringend een nieuw plan nodig, dat het verkeer soepeler moet laten lopen. Daarvoor heeft de SPD het Busbeschleunigungsprogramm bedacht, maar dat stuit op veel weerstand. De burgers vinden het te duur en de oppositie wil liever een trein- of metrospoor.

Referendum

Tegen het busprogramma van de SPD is een referendum in voorbereiding, aldus de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Het zou niet de eerste keer zijn dat de inwoners van Hamburg hun regering dwingen haar beleid om te gooien. Spraakmakend was in 2013 het referendum waarmee burgers hun stadsbestuur dwongen de privatisering van de energienetwerken terug te draaien, die eerder aan het Zweedse Vattenfall waren verkocht. Daarmee zadelden ze hun populaire burgemeester op met het probleem deze kwestie juridisch en financieel op te lossen. Scholz was fel tegen het terugdraaien van de privatisering.

Hamburg, met ongeveer 1,75 miljoen inwoners de tweede stad van Duitsland, staat er economisch gezien redelijk goed voor. De werkloosheid is er met 7,7 procent niet erg hoog en vergeleken met andere deelstaten is de stad niet arm. Maar een op de tien inwoners leeft van de bijstand Hartz IV, schrijft Wirtschaftswoche, wat meer is dan het Duitse gemiddelde. En de Hamburgse scholen scoren middelmatig in vergelijking met de andere Duitse deelstaten. Ook de universiteiten kunnen zich niet meten met die van München of Berlijn.