SPD binnenkort niet meer de grootste partij
Nieuws
Achtergrond - 5 februari 2008
(5 februari 2008) De SPD raakt zijn positie als de Duitse partij met de meeste leden kwijt. Sinds 1945 waren de sociaaldemocraten steevast het grootst, maar de partij verliest jaarlijks tienduizenden leden. Concurrent CDU komt dichterbij.
Zowel de SPD als de CDU verliest elk jaar duizenden leden. De SPD krimpt alleen sterker dan de CDU. Eind vorig jaar telden beide partijen ongeveer 540 duizend betalende leden. De SPD had er volgens de laatste tellingen nog zo’n drieduizend meer dan de christendemocraten.
Dat is een pijnlijk gegeven voor de partij van Kurt Beck. Haar voorsprong op de CDU was traditioneel veel groter. De SPD bereikte haar hoogtepunt in 1976, toen de partij ruim een miljoen leden had, en de CDU 400 duizend minder.
De christendemocraten kenden op hun hoogtepunt (1984) een ledenbestand van 735 duizend mensen – ook toen nog 200 duizend minder dan de SPD.
Ledenbestand veroudert
Voor beide partijen is de laatste vijftien jaar de klad erin gekomen. De SPD duikelt alleen veel sneller in de statistieken.
De sterkste ledendaling tot nu toe kende de SPD in de laatste jaren van kanselier Gerhard Schröder. Diens als sociaal onrechtvaardig weggezette Hartz-IV-hervormingen vervreemdden veel leden. Een recordaantal van jaarlijks 40 duizend sociaaldemocraten keerde 2004 en 2005 hun partij de rug toe.
Zowel SPD als CDU heeft te maken met een verouderend ledenbestand. In de CDU bedroeg het aantal zestigplussers in 2005 46,2 procent, een stijgende tendens. De SPD heeft daarnaast te kampen met een verlies aan echte arbeiders in de gelederen. Die hebben allang plaatsgemaakt voor hoger opgeleiden met een baan in het bedrijfsleven, de overheid of dienstverlening.
Een vergelijkbare ontwikkeling maakt de Nederlandse PvdA door, die wordt verweten een ‘partij voor doctorandussen’ te zijn.
Traditionele achterban kwijt
Ledenverlies is de realiteit van alledag voor politieke partijen. Het past in een bredere trend, die zich niet alleen tot Duitsland beperkt. De gevestigde partijen verliezen hun traditionele achterban, bij verkiezingen neemt het aantal zwevende kiezers toe. Politikverdrossenheit heet dat in Duitsland: een onder de bevolking breed gedragen gevoel van afkeer van de politiek.
Het lidmaatschap van de kleinere partijen in Duitsland blijft overigens redelijk stabiel. De kroon spant de Beierse CSU. Haar ledenaantal van ronde 170 duizend is de afgelopen jaren nagenoeg onveranderd gebleven.
Handelsblatt/Spiegel Online
Aanbevolen door de redactie:
Bundeszentrale für politische Bildung: Mitgliederentwicklung der Parteien
Reacties
Geen reacties aanwezig