Duitse zorgen om EU-grondwet groeien
Nieuws

De G8-top is achter de rug, Frankrijk heeft met Nicolas Sarkozy een nieuwe president. Angela Merkel heeft eindelijk de handen vrij om de Europese Grondwet te reanimeren, het belangrijkste punt van het Duitse voorzitterschap van de Europese Unie. Volgende week komen de lidstaten van de EU in Brussel bijeen om een routekaart vast te stellen voor de reanimatie van het doodgewaande document.

Maar Polen ligt dwars. Het land verzet zich tegen een van de centrale hervormingen in het verdrag: de herziene stemverdeling die de besluitvorming efficiënter moet maken. Polen wil de bewuste paragraaf helemaal openbreken, Duitsland wil er koste wat het kost aan vasthouden. De Poolse regering heeft gedreigd met een veto de Brusselse top in het water te laten vallen.

Angela Merkel waarschuwde vandaag voor een mislukking van de besprekingen. Slagen deze niet, dan betekent het weliswaar “niet de ondergang van Europa”, maar dit zou wel “nauwelijks te bevatten, zwaarwegende gevolgen hebben”. Mocht Polen zijn poot stijf houden, dan dreigt een Europese crisis vergelijkbaar met die uit 2005. Toen legde het ‘nee’ van Frankrijk en Nederland het grondwettelijk proces twee jaar stil.

De Bondskanselier, die dit weekend naar Polen reist om de patstelling te doorbreken, zet in op een compromis. “We mogen de Poolse problemen niet onder het tapijt vegen”, sprak Merkel. Aan de andere kant houdt zij vast aan de Duitse lijn om de inhoud van het verdrag overeind te houden. Het wordt nog een “herculische taak” om te Polen weer binnenboord te krijgen, bekende Merkel tegenover de Bondsdag.

In minder omzichtige termen uitte zich de Duitse voorzitter van het Europees Parlement Hans-Gert Pöttering (CDU). Van openbreken van het verdrag kan geen sprake zijn, benadrukte de europarlementariër. Sinds eind 2000 is er uit en te na over het document onderhandeld, achttien van de 27 lidstaten hebben inmiddels toegestemd. Van voren af aan beginnen is uitgesloten, aldus Pöttering. “Ik hoop dat de Polen inzien dat ze zich niet kunnen blijven verzetten. Geen enkel land, groot of klein, kan zijn wil opleggen aan de anderen. Solidariteit is geen eenrichtingsverkeer.”

De Oostenrijkse bondskanselier Alfred Gusenbauer toonde zich nog openhartiger. Hij sprak het vermoeden uit dat Polen dwarsligt omdat het Duitsland het succes niet gunt bij de reanimatie van de grondwet. Mocht Duitsland de voorzittershamer hebben overgegeven, dan zal het contact met de Polen een stuk soepeler lopen, voorspelde de Oostenrijker de Süddeutsche Zeitung.

De Poolse regeringsleiders, de broers Lech en Jaroslaw Kaczynski, zien niets in de grondwet omdat ze bang zijn dat Polen invloed verliest door de nieuwe manier waarmee in de toekomst meerderheidsbesluiten tot stand komen: de zogeheten dubbele meerderheid. Volgens het nieuwe systeem wordt een EU-besluit van kracht als het de steun krijgt van 55 procent van de lidstaten die samen meer dan 65 procent van de Europese burgers vertegenwoordigen. Daarnaast perkt de grondwet het veto-recht van de verschillende lidstaten in.

Overigens is de opstelling van de Kaczynski’s in eigen land niet onomstreden. De media zijn bang dat Polen het zwarte schaap van de EU wordt mocht het land de grondwet blokkeren. De Poolse bevolking staat in tegenstelling tot haar regering overwegend positief tegenover de EU.

Luister hier naar de verklaring van Angela Merkel over de Europa, vanochtend uitgesproken in de Bondsdag. Of bekijk hier de tv-beelden van de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung.

FAZ.net
Merkel in Sorge um EU-Verfassung

ZDF Heute
Kanzlerin Merkel: EU-Verfassungsstreit noch offen