Zes dagen Duits toptoneel in Amsterdam
Johan Simons brengt Münchner Kammerspiele naar Nederland

Het theatergezelschap Münchner Kammerspiele behoort tot de top van het Europese toneel. Eerder al speelde het de voorstellingen ‘Hotel Savoy’ en ‘Drei Farben’ in de Stadsschouwburg, maar dit is de eerste keer dat het gezelschap een week lang te zien is in de hoofdstad. De Kammerspiele speelt in het Duits maar alle voorstellingen die in Amsterdam te zien zijn worden Nederlands boventiteld.

“Duitsland kent een ander systeem van theatermaken dan Nederland”, schrijft schouwburgdirecteur Melle Daamen in de festivalkrant. “In Duitsland heeft iedere stad als Amsterdam een schouwburg met één eigen gezelschap dat het hele jaar doorspeelt met vaste acteurs. (...) Als de acteurs op reis zijn kan er in de eigen stad niet gespeeld worden. Daarom is het zo bijzonder dat wij de Münchner Kammerspiele hier zes dagen op bezoek hebben.”

Jelinek

Gedurende de week zijn er verschillende voorstellingen te zien, zoals ‘Winterreise’ van Elfride Jelinek, ‘Leben und Shicksal’ van Vasili Grossman en ‘Gesäubert/Gier/4.48 Psychose’ van Sarah Kane. Daamen noemt het aanbod een “Stand der Dingen van het Duitse toneel”. Naast de voorstellingen is er een randprogramma met onder meer een dagelijkse talkshow, een workshop voor theaterstudenten, een documentaire over Johan Simons en een kindervoorstelling met Pierre Bokma.

Daarnaast staan er twee theatrale lezingen op het programma. Johan Simons: ‘’Die lezingen heb ik bij de Kammerspiele geïntroduceerd juist als laagdrempelige evenementen om wat levendigheid in ons theater te brengen. Ik zet een paar lange biertafels neer met lampjes, bier en wijn, zodat het op een Biergarten lijkt”, zegt Simons in een interview in de festivalkrant. “De acteurs lezen boeken voor, maar ze spelen tussendoor ook scènes. Verder zit er livemuziek bij. Zo doe ik ‘In Europa’ van Geert Mak, over de Europese geschiedenis van de twintigste eeuw. Ik meng er ook teksten van tijdgenoten door. Als Mak dus in het Parijs van de jaren dertig zit, krijg je er een tekst van Joseph Roth over Parijs bij, en gaat het over Berlijn, dan krijg je een tekst van Klaus Mann.”

Johan Simons

De Nederlander Johan Simons werkt sinds het theaterseizoen 2010-2011 als intendant bij de Münchner Kammerspiele. Hij bracht zijn favoriete acteurs mee naar het Duitse gezelschap: regelmatig spelen Pierre Bokma en Katja Herbers in voorstellingen van de Kammerspiele. Simons maakte naam als regisseur bij de theatergroep Hollandia met zijn locatietheater. Van 2005 tot 2010 was hij artistiek directeur bij NTGent. Mede door Simons is de samenwerking tussen de Kammerspiele en de Stadsschouwburg in Amsterdam tot stand gekomen.

Over zijn succes in Duitsland vertelt Simons: “Je kunt op twee manieren succes hebben: de zalen zitten vol, of je hebt succes in het Feuilleton: de krantenbijlage waar de kunstkritieken in staan. Minstens één van de twee moet in orde zijn, alle twee is natuurlijk het beste. De zaalbezetting is nu 75 procent. Dat is redelijk goed voor kunsttoneel. Ik wil het nog naar 85 procent hebben. De ontvangst van die critici is wisselend. Toen ik begon zeiden Duitse collega’s: ‘Ach, die critici, daar trekken we ons niets van aan.’ Maar ik heb ontdekt: als er één land is waar kritieken uiterst serieus genomen worden, dan is het Duitsland.”