Na de verkiezingen ligt alles nog open
Nieuws

Achtergrond - 19 september 2005

(19 september 2005) Zowel CDU-kanselierskandidaat Angela Merkel als SPD-kanselier Gerhard Schröder zien zichzelf als winnaar van de Bondsdagverkiezingen. De twee grootste partijen eindigden verrassend dicht bij elkaar, het verschil in stemmen is 0,9 procent. Het zal echter nog enige tijd duren voordat een regering is gevormd. De door de partijen gewenste coalities zijn niet mogelijk, de mogelijke coalities worden door de partijen niet gewenst.

"We zijn de sterkste kracht en willen de vorming van een nieuwe regering op ons nemen", aldus Merkel gisteravond. Schröder vindt echter dat zijn SPD de grootste partij is, omdat de CDU en de CSU als twee aparte partijen moeten worden gezien. "Partijen, niet fracties moeten coalitieonderhandelingen voeren", aldus de bondskanselier. Schröder sloot een grote coalitie met de CDU onder leiding van Merkel uit. Hij zag in de uitslag een bevestiging dat er genoeg draagvlak is voor nog eens vier jaar "een stabiele regering onder mijn leiding". 

In theorie zijn verschillende coalities mogelijk: een grote coalitie van CDU en SPD ligt het meest voor de hand, omdat die de grootste meerderheid heeft. De vervroegde verkiezingen vonden immers plaats omdat er een stabiele regering nodig was voor het doorvoeren van de noodzakelijke maar pijnlijke hervormingen. Maar zowel de CDU/CSU als de SPD zijn geen voorstander van zo'n grote coalitie. De christen-democraten willen het liefst met de FDP regeren, maar daarvoor hebben beide partijen te weinig stemmen. Als Die Grünen mee zouden doen aan een zogenaamde Jamaica-coalitie (zwart-geel-groen, ook wel zwarte stoplichtcoalitie, 'Schwampel'', genoemd), zouden ze een meerderheid hebben. De inhoudelijke verschillen tussen de partijen zijn echter groot. Grootste struikelblok zou het energiebeleid zijn: CDU en FDP zijn voor kernenergie, Die Grünen fel tegen.

SPD en Grünen hebben ook niet meer genoeg stemmen om samen door te gaan. Met Die Linkspartei erbij zouden ze wel een rood-rood-groene regering kunnen vormen, maar dat is door de SPD de afgelopen weken categorisch uitgesloten. Ook gisteren liet SPD-voorzitter Franz Müntefering nog eens weten, geen rood-groene regering met steun van Die Linkspartij te willen. De SPD en Die Grünen zouden ook met de FDP een coalitie kunnen vormen, de zogenaamde stoplicht-coalitie, ('Ampelkoalition'), van rood-geel-groen, maar dat willen de liberalen niet. "Daarvoor zijn we niet beschikbaar", aldus Westerwelle gisteravond. "We zullen het rood-groene leed niet verlengen."

Volgens analyses van het peilingsinstituut Forschungsgruppe Wahlen heeft de FDP haar winst behaald door de weerzin van veel CDU-aanhangers tegen een grote coalitie. Zij gaven daarom hun tweede stem aan de FDP. De onverwacht lage uitslag van de christen-democraten lag volgens onderzoeksbureau Infratest Dimap aan de onduidelijkheid in het belasting- en arbeidsmarktbeleid van de de CDU.

Achtergronden van de verkiezingen en de verkiezingsavond leest u in ons verkiezingsdossier.

ZDF Heute.de
Nach der Wahl: Alles offen

Spiegel Online
Kanzler werden - aber wie?

FAZ.NET
Kampf ums Kanzleramt

Süddeutsche Zeitung
Merkel will Kanzlerin werden, Schröder will Kanzler bleiben

Die Welt
Streit ums Kanzleramt

Reacties

Geen reacties aanwezig

Maximaal 500 tekens toegestaan

top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger