'Hoogmoed komt voor de val'
Nederland-Duitsland in Berlijn

Drie zeecontainers, waarvan één knaloranje, staan bovenop elkaar op een ommuurd bouwterrein, midden in Berlijn. Van buiten ziet niemand wat zich achter de grijze golfplaten afspeelt. Wie verwacht op de binnenplaats een luxueus zwembad in een open container, een minivoetbalveld en een junglebar? Normaal gesproken viert hier het principe Friede, Freude, Eierkuchen hoogtij, vrij vertaald met het leven van vrijheid en blijheid dat de generatie van hippe Berlin-Mitte-Boys al vijftien jaar in ere houden.

Op deze bizarre locatie vertoonde het communicatiebureau Platoon gisteren de voetbalkraker Nederland-Duitsland. “Ik voel me hier in het hol van de leeuw”, geeft Anja, een Rotterdamse zomertoerist toe. “Maar die Duitsers zijn zo vriendelijk, je hebt nauwelijks in de gaten dat ze voor de overwinning gaan, net als in 1940, toen ze mijn stad bombardeerde".

Oorlog

Even verderop staat de jarige Iepe Rubingh, een Nederlands kunstenaar die Berlijn al eerder wist te verbazen met schaakboksen, een kastanjeboom waaruit het regende en de herbouw van de Berlijnse Muur. Vandaag krijgt het enfant terrible van zijn Duitse vrienden 31 oranje ballonnen. Ze schrikken echter van zijn zwarte trui, waarop in gothische letters ,’ROTTERDAM’ staat. “Voetbal is oorlog, wist Rinus Michels als coach van Oranje al bij het WK in 1974”, meent Iepe.

In de Nederlandse havenstad zijn voetbalwedstrijden tussen de twee buurlanden van oudsher een risico. In 2002 speelde Feyenoord tegen Borussia Dortmund in de finale om de UEFA-cup. De Duitsers gedroegen zich voorbeeldig, desondanks braken onder de winnende Rotterdammers rellen uit. “Het is bizar dat deze derby zo beladen is, de oorlog is al zo lang voorbij”, aldus Dirk Krechting, een andere Nederlandse kunstenaar die onlangs een dure Rolls Royce liet ombouwen tot een aquarium met roofvissen erin.

Krechting schreeuwt het uit als Arjan Robben na twee minuten Oranje op voorsprong zet: “Jaaaaaaaaaaah!!”. Robben toonde zich in de wedstrijd een waar virtuoos en liet de Duitse verdediging meermaals met stomheid geslagen.

“Nederlandse migranten in het buitenland zijn vaak nog emotioneler bij voetbalwedstrijden omdat ze zich dan meer met hun eigen verleden identificeren”, vermoedt Adrienn Meszaros, die een Nederlandse vriend heeft. De Hongaarse curator vindt dat de Nederlandse expats in Berlijn spontaner, opener en vooral toleranter zijn dan de soms wat stugge Duitsers.

Kaaskop

De eerste helft biedt een wervelende voetbalshow van Oranje. Sommige Duitse toeschouwers vegen het angstzweet van het gezicht. Schumi: “Het deprimeert ons zeer dat we sinds 1990 niet meer tegen jullie gewonnen hebben en dat Nederland altijd weer domineert met aanvallend voetbal.” In de Duitse media is veel aandacht voor de contractuele verplichting van KNVB-coach Van Basten om offensief en attractief te spelen.

Over attractiviteit gesproken: Clemi, de Queen of Berlin van het vrouwenvoetbalteam Metro Starlets, valt voor de nuchtere charme van Roy Makaay: “Die is geen poseur, maar scoort altijd.” De Duitsers verwachten dat de spits van Bayern München meer goals zal maken dan indertijd Gerd 'Der Bomber' Müller, in één Bundesliga-seizoen. Helaas, de Nederlander bakte er in de tweede helft niets van. Zijn collega Michael Ballack kopte echter de 2-1 in en kort voor tijd volgde de gelijkmaker door Gerald Asamoah, die – hoe ironisch – met nummer 14 Van der Sar omspeelde. In de Fussballküche zingen de Duitsers: “Das Spiel hat neunzig Minuten!”

Terug bij Platoon analyseert de notoire feestneus Peter Sandschleuse het Nederlandse voetbalspel: “Door de psychologische werking van twee vroege doelpunten werd de Hollandse furie overmoedig. In de tweede helft hebben ze die Mannschaft niet meer serieus genomen.” Volgens de Duitse architect met het Taliban-kapsel is dat “het domste wat je kunt doen, want hoogmoed komt voor de val.”

Rob Savelberg is historicus en correspondent voor de Belgische krant De Standaard in Berlijn