Four more years
Relatie Duitsland-Amerika onder Bush-II

Zijn rechtlijnigheid inzake Irak mag Schröder op binnenlandspolitiek terrein misschien geen windeieren leggen, op het terrein van het buitenlandbeleid zou dit hem nog lelijk kunnen opbreken. Zijn beleid zal namelijk niet bepaald bijdragen aan de bereidheid van permanent VN-Veiligheidsraad-lid Amerika om het verzoek van de Bondsrepubliek in overweging te nemen, om tot het selecte gezelschap van vijf vetogerechtigden te worden toegelaten. Of het paaien van Washington in dit verband veel zou uitmaken, valt overigens te bezien; zelfs bondgenoot Frankrijk – als permanent lid medebeslisser over eventuele wijzigingen – lijkt niet bijster enthousiast over toetreding van Duitsland.

Dan is er de kwestie Iran. In samenwerking met Frankrijk en Groot-Brittannië tracht Duitsland namens de EU de ayatollahs in Teheran te bewegen hun programma voor uraniumverrijking op te geven. Berlijn ziet graag een vreedzaam eind aan wat alom wordt beschouwd als Iraanse pogingen om een atoomwapen te fabriceren. Duitsland zou echter voor een groot dilemma worden geplaatst indien de Verenigde Staten (of Israël) besluiten de Iraanse ambities gewapenderhand te blokkeren. Een ruzie vergelijkbaar met die over Irak ligt dan op de loer.

Moeilijker nog dan voor de regering van SPD en Die Grünen is Bush’ herverkiezing voor oppositiepartij CDU. Partijleider Angela Merkel hield in de aanloop naar de Irak-oorlog demonstratief vast aan de bij de CDU van oudsher veilig ondergebrachte band met Amerika en sprak haar steun uit voor Bush. Maar ook van de CDU-kiezers is een meerderheid meer gecharmeerd van Kerry. Een nieuwe internationale crisissituatie (Iran?) zou de CDU voor de keuze plaatsen: verder gaan op de ingeslagen pro-Bush weg, en daarmee een slechte beurt maken bij de Duitse kiezers, of van strategie veranderen, en daarmee – John Kerry indachtig - kwetsbaar worden voor verwijten uit het regeringskamp, dat zij een 'zigzagkoers' hanteert.

Vooruitblikkend kan slechts gehoopt worden dat Europa en Duitsland door de herverkiezing van 'oorlogspresident' George W. Bush eindelijk gaan inzien dat de Verenigde Staten sinds drie jaar in een nieuwe realiteit leven - die van de permanente terreurdreiging. De weg terug naar de wereld van vóór elf september is definitief afgesloten. Duitsland zal daar meer dan voorheen rekening mee moeten houden en niet alleen maar politieke munt willen slaan uit een houding van verzet. Tegelijkertijd moet gehoopt worden, dat president Bush eindelijk gaat inzien dat hij zijn strijd tegen de terreur alleen kan winnen als hij zijn diplomatieke ramkoers inruilt voor een poging tot herstel van de banden met een oude, trouwe bondgenoot.

Mark Schenkel studeert geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en schrijft regelmatig artikelen voor het Duitslandweb.