Eichel trotseert Stabiliteitspact
Nieuwsflash

Met het besluit is een vete die al enkele weken woedde tussen Berlijn, Parijs, Brussel en Den Haag beslecht in het nadeel van de laatste twee. De EU-Commissaris Pedro Solbes, belast met Monetaire Zaken, wilde Duitsland verdere bezuinigingen en een boete opleggen, omdat het land in 2004 voor het derde achtervolgende jaar niet zal voldoen aan de eisen van het Stabiliteitspact. Dit pact is in 1997 - op initiatief van Duitsland - gesloten, om een stabiele euro te garanderen. Zo mogen de landen uit de euro-zone jaarlijks een begrotingstekort hebben van maximaal 3 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Bij schending hiervan mag de betreffende lidstaat gestraft worden in de vorm van een boete en mag de Europese Unie maatregelen verlangen waarmee de begroting weer op orde wordt gebracht. Sinds bekend werd dat Duitsland in 2004 het pact weer zou gaan schenden, sprak ook minister Zalm zich openlijk uit voor een strenge naleving van het pact.

Tijdens de vergadering, die negen uur duurde, wisten Duitsland en Frankrijk uiteindelijk de meerderheid van de ministers op hun hand te krijgen. Alleen Nederland, Finland, Oostenrijk en Spanje stemden tegen. Duitsland en Frankrijk krijgen nu geen boetes opgelegd - dit scheelt beide landen respectievelijk 10 en 7,5 miljard euro; Duitsland hoeft geen supplementaire bezuinigingen door te voeren en beide landen hebben in een niet-bindende verklaring beloofd in 2005 weer onder de 3 procent-norm te zitten. De argumenten van de Duitse minister van Financiën Hans Eichel (SPD) dat het land al hard werkt aan zijn schuldenlast en verdere bezuinigingen niet gunstig zullen uitpakken voor het herstel van de economie, hebben weerslag gevonden bij de andere Europese lidstaten. Eichel vindt het bereikte "compromis" realistisch en verwacht dat het land dankzij de hervormingen die het land nu doorvoert, in 2005 ook daadwerkelijk onder de norm zit. Duitsland en Frankrijk hebben met hun standpunt een duidelijk signaal afgegeven dat zij het niet dulden dat Brussel zich bemoeit met de interne politiek van hun land.

Solbes is niet tevreden over het resultaat en overweegt stappen. "De Commissie betreurt het ten zeerste dat deze voorstellen niet de geest en de regels van het Stabiliteits- en Groeipact volgen". Hij is van mening dat de ministers een resolutie van de Top in Amsterdam in 1997 - toen tot het Stabilitieitspact besloten werd - juridisch verkeerd gebruikt hebben en overweegt een stap naar het Europees Hof in Luxemburg. De huidige voorzitter van de Europese Unie, Italië, is bij monde van minister Tremonti iets milder. Hij is niet van mening dat het besluit indruist tegen het stabiliteitspact.

Ook in Duitsland is niet zonder meer positief gereageerd of het behaalde 'succes' van Eichel. Friedrich Merz, vice-fractievoorzitter van de CDU/CSU Bondsdagfractie verwierp het resultaat met harde bewoordingen: "Das ist das vorläufige Ende des Stabilitäts- und Wachstumspaktes der Europäischen Union". Hij kwalificeert de uitkomst eerder als "brutale Mehrheitsentscheidung" dan als compromis. Volgens Merz is Eichel dan ook de degene, "der dafür verantwortlich ist, daß eins der wichtigsten Regelwerke dieser Europäischen Union faktisch zu Grabe getragen wird". De basis voor verdere gesprekken binnen Europa is volgens hem nu weg, aangezien nu niemand zich meer aan de regels hoeft te houden: Frankrijk en Duitsland kunnen er immers ook mee wegkomen.

Deze mening wordt gedeeld door Gerrit Zalm. "Dit is teleurstellend voor Europa en voor het stabiliteitspact", zo liet de minister na afloop van de vergadering weten, "Dit betekent dat je je buiten de procedures kunt stellen". Voor Nederland is het extra wrang, aangezien het Nederlandse kabinet wel besloten heeft tot harde bezuinigingsrondes, om aan de eisen van het pact te voldoen. Het besluit kan ook nadelig zijn voor het referendum over een Europese Grondwet, dat volgend jaar wordt gehouden in Nederland. De huidige gang van zaken kan er wel eens voor zorgen dat het Nederlandse vertrouwen in Europa een deuk oploopt.

Frankfurter Allgemeine Zeitung
Eichel triumphiert über Solbes

Süddeutsche Zeitung
Merz: Brüsseler Kompromiss bedeutet "Ende des Stabilitätspaktes"

Die Welt
Stabilitätspakt aufgeweicht

Der Spiegel
EU stoppt Strafverfahren gegen Deutschland

De Volkskrant
Zalm delft onderspit in strijd om euro-pact