'ARD en ZDF falen in berichtgeving over Egypte'
Krant verwijt zenders gebrek aan gevoel voor 'historische situatie'

Als woensdag in Cairo rellen uitbreken tussen de demonstranten en aanhangers van de Egyptische president Mubarak, denkt het statige dagblad Frankfurter Allgemeine Zeitung terug aan “de beelden van de massademonstraties in de DDR” in 1989.

Bij alle verschillen tussen de gebeurtenissen die leidden tot de val van de Muur en de perikelen in Egypte, ziet de krant overeenkomsten als het gaat om het meeleven met de demonstranten en het gevoel te kijken naar historische beelden.De FAZ omschrijft het met gevoel voor dramatiek als “das Gefesseltsein in der Zeitgenossenschaft des Augenblicks” – “geboeid door de actualiteit van het ogenblik”.

Soap

Om vervolgens fijntjes op te merken dat we uitsluitend dankzij zenders als CNN en de BBC deelgenoot van de geschiedenis zijn geworden. De grootste Duitse publieke zenders ARD en ZDF bleven woensdagmiddag onverstoord bij hun programmering, respectievelijk een soap en een kookprogramma. “Om je de haren uit het hoofd te trekken”, aldus de FAZ.

Opiniesite Spiegel Online meldt dat ook andere media kritiek hebben geuit op de berichtgeving over Egypte op beide zenders. Maar zo fel als de statige FAZ zich toont, lees je het zelden in de Duitse kranten. Het dagblad heeft het over een “gebrek aan gevoel voor journalistiek en ethiek” en verwijt de ARD en ZDF gemakzucht, “die de kijker het gevoel geven te worden bespot”.

Kritiek

De hoofdredacteur van de ARD, Kai Gniffke, laat in een reactie weten zich niet te herkennen in de kritiek. Hij haalt de tien nieuwsuitzendingen aan die zijn zender alleen al in de voormiddag aan Egypte weidde. De rest van de dag verzorgde de ARD praktisch elk uur een ‘Tagesschau’-uitzending en een aantal actualiteitenprogramma’s. Bovendien leverde Einsextra – de pendant van het digitale kanaal van de NOS Journaal24 – de hele dag door actuele berichten over Egypte.

De ARD-chef stak wel de hand in eigen boezem als het ging om de aanloop naar de onlusten in Egypte. Tegen de radiozender Deutschlandradio Kultur hekelde hij de blinde vlek die zijn nieuwsredactie voor de situatie in Egypte had. Daardoor had de ARD bijvoorbeeld veel minder aandacht voor mensenrechtenschendingen in het land dan in landen als China en Iran. “Alsof ik in mijn achterhoofd een scheiding heb gemaakt tussen aardige en slechte despoten,” aldus de hoofdredacteur – die meldde dat ook de meeste andere nieuwsmedia op dit vlak tekort waren geschoten.

Ook ZDF-hoofdredacteur Peter Frey duldde geen kritiek op de berichtgeving van zijn zender de afgelopen dagen. De ZDF had de situatie in Egypte naar zijn mening “excellent” gecoverd. Als de zender al iets had gemist, dan was dat hooguit wanneer de veiligheid van de correspondenten in het land in het geding was.

Geen genoegen

De FAZ nam geen genoegen met de verklaringen van beide hoofdredacteuren. Het verweer dat Egypte op de Duitse zenders inderdaad het nieuws en de actualiteitenprogramma’s domineerde, noemt de krant in een vervolgartikel vanzelfsprekend en dus “bijzaak”. Het dagblad hekelt de “geroutineerde traagheid” bij beide zenders, die daardoor een historisch moment hebben gemist. De krant neemt het ze vooral kwalijk de rede van Mubarak – dinsdagavond rechtstreeks op CNN en BBC – niet live te hebben uitgezonden. Terwijl (maar volgens de FAZ juist omdát) de toespraak midden in een nieuwsuitzending viel.

De FAZ illustreert het gebrek aan gevoel voor wat er in Egypte gaande was met de opmerking die een ZDF-nieuwslezer aan het begin van de week maakte. De presentator vroeg de correspondent in Cairo of die zijn parasol erom zou verwedden dat Mubarak de opstand politiek zou overleven. Dezelfde correspondent moest woensdag middenin zijn verslag tijdens een uitzending wegduiken toen hij de lasergeleiding van een geweer op zijn cameraman gericht zag. “Wie heeft het dan nog over parasols – behalve die waarmee Duitsland van het nieuws wordt afgeschermd?” zo luidde het cynische commentaar van de FAZ.

Na het incident met de correspondent, Dietmar Ossenberg, heeft de ZDF besloten alle journalisten uit Egypte terug te trekken.