Groenen en SPD veranderen Baden-Württemberg
'Groene' auto's, kerncentrales sluiten en onderwijshervormingen

De nieuwe minister-president van Baden-Württemberg, Winfried Kretschmann (Groenen) en zijn SPD-partner Nils Schmid (SPD) presenteerden gisteren hun regeerakkoord. Dat kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Voor de SPD is het moeilijk wennen aan het feit dat ze de juniorpartner van de Groenen zijn geworden. De verhoudingen lagen tot begin dit jaar altijd andersom. Ook inhoudelijk zijn de partijen het niet eens. Achter de schermen wordt volgens Der Spiegel gesproken van een “Noord-Korea-doctrine” als het om de harmonie gaat die beide partijen moeten uitstralen.

Waar de partijen het wel eens zijn, liggen problemen met het bedrijfsleven, de burgers of de oppositie op de loer. De belangrijkste politieke issues op een rij:

Stuttgart 21

De nieuwbouw van een ondergronds station in Stuttgart blijft een probleem. De vorige regering van CDU en FDP besloten tot het omstreden project, waar veel burgers de noodzaak niet van inzien. Het kost miljarden, brengt schade toe aan het milieu en zou ten koste gaan van investeringen in de regionale infrastructuur. De besluitvorming was bovendien zo ondoorzichtig dat veel mensen zich gefrustreerd voelden door het gebrek aan politieke invloed.

De Groenen willen het project afblazen, de SPD wil ermee doorgaan. Voorlopig wachten beide partijen een ‘stresstest’ af - een simulatie die moet bewijzen dat het nieuwe station de capaciteit biedt die het belooft zonder te duur te worden. De Groenen hopen dat dit tot afstel leidt. Zo niet, dan komt er een referendum. Dan is de kans groot dat het station er wel komt, voorspellen Duitse media. Een onprettig vooruitzicht voor de Groene minister-president.

Kernenergie

 De nieuwe regering wil dat de 2 kerncentrales in Baden-Württemberg die na de ramp in Fukushima zijn stilgelegd, gesloten blijven. De deelstaat heeft in totaal 4 kerncentrales. Uiteindelijk moeten die allemaal dicht.

Baden-Württemberg moet de modeldeelstaat worden voor duurzame energie. In 2020 moet een tiende deel van de stroom opgewekt worden uit windenergie, zeggen SPD en Groenen in hun coalitieverdrag. Daar zal het energiebedrijf van de deelstaat EnBW een stokje voor willen steken, voorspellen Der Spiegel en de Süddeutsche Zeitung, want dat spint garen bij kernenergie.

Het regeerakkoord biedt ook de mogelijkheid voor een nieuwe kernafvalopslagplaats in Baden-Württemberg, op voorwaarde dat alle Duitse kerncentrales sluiten.

Auto-industrie

“Minder auto’s is beter dan meer”, zei Kretschmann met Pasen in een interview in Bild am Sonntag. Daarmee haalde hij niet alleen de woede van autobouwers Porsche en Daimler op de hals, maar ook van zijn nieuwe coalitiepartner SPD, die zich onmiddellijk van de uitspraak distantieerde. Baden-Württemberg is dé autodeelstaat van Duitsland. Porsche, Daimler, Audi en de verschillende toeleveranciers bieden werk aan meer dan 200 duizend mensen. Ook Groenen-kiezers zien hun baan niet graag op het spel gezet, schrijft Der Spiegel.

Maar Kretschmann bedoelde niet per se minder auto’s, haastten hij en SPD’er Schmid zich uit te leggen. Ze willen vooral investeren in elektrische auto’s. Buurdeelstaat Hessen, geregeerd door CDU en FDP, lonkt ondertussen naar de auto-industrie uit Baden-Württemberg.

Onderwijs

 Kinderen moeten langer gezamenlijk naar school voordat ze voor een middelbare-schooltype kiezen als het aan de nieuwe regering ligt. Duitse kinderen kiezen doorgaans al op hun tiende naar welke vervolgschool ze gaan. Critici zijn tegen een verandering van het schoolsysteem. Baden-Württemberg scoort gemiddeld goed als het gaat om onderwijs.

Ook willen Groenen en SPD in 2012 het collegegeld afschaffen. Baden-Württemberg is een van de weinige deelstaten die studenten nog om collegegeld vraagt. Daarnaast willen de partijen meer investeren in kinderopvang. Dat gaat de toch al door schulden geplaagde deelstaat een hoop extra geld kosten.

Belastingen

De nieuwe regering wil de overdrachtsbelasting bij grondaankoop verhogen van 3,5 naar 5 procent. Dat moet 300 miljoen euro opleveren, maar ook een hoop ergernis in een deelstaat waar veel mensen hun eigen huis op hun eigen grond bouwen. Vanaf 2020 mag Baden-Württemberg volgens het regeerakkoord geen nieuwe kredieten meer opnemen.

Zetelverdeling

Op 7 mei moeten de partijcongressen van de Groenen en de SPD het regeerakkoord goedkeuren. Op 12 mei kan Kretschmann dan worden geïnstalleerd als eerste Groene minister-president in de Duitse geschiedenis. Schmid (SPD) krijgt het superministerie Financiën en Economische Zaken. Kretschmann gunt zijn coalitiepartner één ministerie meer dan zijn eigen partij.

De Groenen hebben 36 zetels in het parlement van Baden-Württemberg, de SPD heeft 35 zetels. Samen hebben ze net een meerderheid. De CDU heeft 60 zetels maar kon samen met de FDP (7 zetels) geen meerderheid vormen.