Duitse homoparen strijden voor gelijke rechten
Tien jaar ‘homohuwelijk‘ in Duitsland

Het Lebenspartnerschaftsgesetz, doorgaans het homohuwelijk genoemd, werd in 2001 ingevoerd. Het was een grote doorbraak van de rood-groene coalitie van kanselier Gerhard Schröder (SPD). Dit geregistreerd partnerschap is de homovariant van het huwelijk, dat volgens de Duitse grondwet alleen is voorbehouden aan man en vrouw. Partners van hetzelfde geslacht hebben volgens het Lebenspartnerschaftsgesetz dezelfde plichten als hetero’s, maar de rechten zijn niet gelijk.

Discriminerende wetten

Ruim een decennium vechten homo’s en lesbo’s een juridische strijd tegen discriminerende wetten. Vaak winnen ze de rechtszaken. Zo is het erfrecht in 2010 nog gelijk gesteld. Nu zijn er nog twee juridische drempels die moeten worden overwonnen, namelijk de belastingheffing op inkomens van partners en het adoptierecht.

Als bijvoorbeeld een van de twee partners verbonden door het Lebenspartnerschaftsgesetz werkloos raakt, dan heeft deze geen recht op bijstand als de andere partner een inkomen heeft dat de verzorging van beiden dekt. De werkende partner wordt echter, anders dan in een heterohuwelijk, beschouwd als ‘single’ en moet daarom meer belasting betalen dan de hetero in dezelfde situatie, schrijft Die Welt.

Het adoptierecht is voor homo’s ook anders dan voor hetero’s. In Duitsland is het voor een stel van gelijk geslacht niet mogelijk om samen een kind te adopteren. Een van de twee partners neemt dan alle ouderlijke rechten op zich. Maar adoptiekinderen worden doorgaans toegewezen aan stellen die officieel uit twee ouders bestaan - heteroparen dus. Voor homo- en lesbostellen in Nederland is het wel mogelijk samen een kind te adopteren, tenzij het kind uit een land komt dat het homohuwelijk niet erkent.

Kinderen verwekken

Naar aanleiding van het 10-jarig jubileum stelt minister Leutheusser-Schnarrenberger (FDP) van Justitie voor om het Lebenspartnerschaftsgesetz volledig gelijk te stellen aan het heterohuwelijk, aldus Focus. CDU en CSU verzetten zich hiertegen. Zij beschouwen het huwelijk uitsluitend als een verbintenis tussen man en vrouw met het doel om kinderen te verwekken. Groenen en SPD zijn als initiatiefnemers van het Lebenspartnerschaftsgesetz voor gelijke rechten en plichten voor homo’s en hetero’s.

In Nederland is het burgerlijk huwelijk sinds 2001 opengesteld voor paren van hetzelfde geslacht. Dat betekent dat er officieel alleen nog het burgerlijk huwelijk bestaat, waarin geen onderscheid wordt gemaakt tussen homo- of lesbostellen en heterostellen. Momenteel zijn er volgens gegevens van de Bundeszentrale für Politische Bildung in Duitsland ongeveer 65.000 homo- en lesbostellen. Zo'n 15.000 van deze paren zijn verbonden door het Lebenspartnerschaftsgesetz.