Constitutioneel hof buigt zich over stemcomputers

Verspreid over het land worden zo’n achttienhonderd apparaten van de Nederlandse fabrikant Nedap gebruikt.  In Duitsland staan de stemcomputers al langer ter discussie

Softwarespecialist Ulrich Wiesner uit Kronberg ziet ze het liefst uit de stemhokjes verdwijnen. Bij de laatste Bondsdagverkiezingen in 2005 waren tot zijn grote ergenis in dertig Duitse kieskringen stemcomputers van Nedap ingezet. “Ik kan het niet bewijzen, maar ik sluit manipulatie van de apparaten niet uit”, zo stelt Wiesner vandaag tegenover het Duitse blad Der Spiegel.

Tegenstanders van de stemcomputer wijzen al langer op de verouderde techniek die Nedap in zijn apparaten verwerkt. Volgens Wiesner draait het systeem op hardware uit de jaren tachtig die eenvoudig te kraken is.

'Gevaar voor de democratie'

Dit was voor hem aanleiding om de zaak juridisch aanhangig te maken, want de stemcomputers kunnen volgens hem een potentieel gevaar zijn voor de democratie. Als door manipulatie van de systemen het stemproces in gevaar komt, wordt Artikel 38 van de Duitse Grondwet geschonden.

De Duitse wet bepaalt dat de verkiezingen vrij en transparant moeten zijn, waarbij de stem en de privacy van de burger is gewaarborgd. Hiervan is geen sprake meer als met de stemcomputers is gerommeld.

“Als het stembiljet gewoon met de hand wordt ingevuld en in de bus wordt gedaan, kan iedereen zien dat het proces eerlijk is verlopen”, aldus de Wiesner. “Bij een stemcomputer is het tegenovergestelde het geval. Alles blijft onzichtbaar.”

Gehackt

In juni vorig jaar slaagde de Berlijnse computerclub CCC erin een stemcomputer van Nedap binnen een minuut te kraken en te manipuleren. Aangezien de apparaten niet of onvoldoende beveiligd zijn, sloot ook de CCC niet uit dat de Bondsdagverkiezingen door gehackte stemcomputers negatief zijn beïnvloed.

“Als Duitsland een voorbeeldfunctie voor jonge democratieën wil blijven en niet het lachertje van Europa wil worden, dan moet de stemcomputer meteen worden afgeschaft”, zo stelde een CCC-woordvoerder destijds.

Ook in Nederland zijn de stemcomputers omstreden. De Nederlandse actiegroep 'Wij vertrouwen stemcomputers niet' werkte in 2007 samen met de CCC om een Duitse stemcomputer te hacken.

Vorig jaar onderzocht de actiegroep samen met het actualiteitenprogramma Een Vandaag een van de achtduizend stemcomputers die in Nederland worden gebruikt. Ook hier bleek de beveiliging van de apparaten niet afdoende.

Volgens Wiesner is in Duitsland een bijkomend probleem dat de stemcomputers ook  niet veilig worden opgeborgen, waardoor onbevoegden er gemakkelijk bij kunnen. Nederlandse journalisten concludeerden eerder al dat vierhonderd Rotterdamse stemcomputers worden opgeslagen zonder bewakingscamera’s of een alarmsysteem.

Dit voorjaar besloot het Nederlandse kabinet de stemcomputer af te schaffen. De regering gaf toe dat het systeem niet waterdicht was. Daarnaast zou het teveel kosten een nieuw elektronisch stemsysteem te ontwikkelen.

                                                        heute.de / tagesschau.de / Spiegel Online

Afbeelding:

DPA/Picture Alliance