Columns

(30 juli 2002) Berlijn is te groot om in te leven. Daarom identificeren de meeste Berlijners zich met de wijk waarin ze wonen. Sinds ik scriptie schrijf wordt mijn wijkje steeds kleiner: van Prenzlauerberg naar Bötzowviertel naar mijn huis. 

(12 juli 2002) Het was herfst 1980 toen ik als kersverse correspondent voor mijn eerste verkiezingsreportages op pad ging in Duitsland. Voor het eerst kwam de lijsttrekker van de christen-democraten uit de CSU-hoek, dus uit Beieren.Franz Josef Strausswilde het opnemen tegenHelmut Schmidtdie toen als SPD-kanselier nog stevig in het zadel zat.

(27 juni 2002) Eigenlijk dacht ik dat het WK dit keer ongemerkt aan mij voorbij zou gaan. 'Wij' doen niet mee en Duitsland zou toch niet verder komen dan de eerste ronde. Natuurlijk werd het allemaal weer anders. Al weken geleden werd ik door vrieden hier grinnikend op www.ihr-seid-nicht-dabei. de gewezen, een site geheel gewijd aan het feit dat Nederland niet meespeelt.

(19 juni 2002) Bijna vijfentwintig jaar geleden woonde ik in West-Berlijn. Mijn sociologiewerkstuk 'Gesinnungsschnüffelei - Censuur in de BRD' was de aanleiding voor een stage van twee jaar, die tot stand kwam dankzij de banden van mijn filosofiedocent Lolle Nauta met vooraanstaande Duitse rechtsstaatonderzoekers als Wolf-Dieter Narr. Het waren heftige tijden: de nadagen van de 'Duitse Herfst', met terreur en terreurbestrijding, beroepsverboden en censuur, alsmede de eerste levenstekenen van de krakers-scene, in de stad die 'het gespleten achterwerk van de wereld' werd genoemd. Bij de Berlijnse Berghofstiftung für Konfliktforschung hielden we nauwlettend in de gaten of politici en politie de burgerrechten niet met voeten traden.

(30 mei 2002) Een maand geleden schreef Jacco Pekelder een column over de anti-Stoiber-site van de SPD. Hij vroeg zich af wie en wat je met deze vorm vannegative campaigningwil bereiken. Op zoek naar het antwoord, bezocht hij Kampa 02, het campagnebureau van de SPD in Berlijn, voor een interview met campagnevoerder Vito Cecere en vormgever Dietrich Boelter.

"Marja, als je niet lacht, ben je net een Duitser." Ik fietste met Marius, een Nederlandse vriend in Berlijn, om 01.00 uur vannacht naar huis en ik had juist het gevoel de stress een beetje kwijt te zijn. "Zo verbeten", deed hij er nog een schepje boven op. We kwamen van de verkiezingsbijeenkomst voor de Nederlanders in Berlijn, die ik mede georganiseerd had.

(10 mei 2002) Ik heb me nog nooit echt gewaagd aan een stukje over uitgaan in Berlijn: dat leek me meer iets voor coole Szene-Typen, die trends uitvinden in plaats van ze achterna te hollen. Zo iemand was mijn ex-vriendje Christian geloof ik. Hij en zijn vrienden wisten elke avond wel weer een ander feest of bar waar nog niemand van gehoord had.

(19 april 2002) Dat in de Duitse politiek in het algemeen en in Duitse verkiezingscampagnes in het bijzonder op de man gespeeld wordt, is bekend.Vier jaar geleden zei SPD-lijsttrekker Gerhard Schröder tegen de Duitse kiezers: "Ich geben Ihnen neun gute Gründe, SPD zu wählen.Der zehnte heißt Kohl." In 2002 zetten de sociaal-democraten opnieuw zwaar in op de twijfels van veel Duitsers over de kanselierskandidaat van de Union.Jacco Pekelder heeft de nieuwe 'moddergooi-site' van de SPD bekeken.

"Je bent in een ander land teruggekeerd dan waar je in december uit bent weggegaan", sprak mijn vader, toen hij me van de trein haalde. Ik kwam voor een bezoek van twee weken in Nederland en begreep al waar hij op doelde. Tijdens een overstap had ik een aantal tijdschriften gekocht en die gingen zonder uitzondering alleen maar over Pim Fortuyn.

Het is wellicht een thema dat niet direct tot de core business van het Duitsland Instituut gerekend mag worden, maar gelet op de aanhoudende opwinding in de Duitse media, is het goed er toch enige aandacht aan te schenken: verft Gerhard Schröder nu wel of niet zijn haar? Wat je in het Duits noemt: die Gretchenfrage.