Artikelen

In de nacht van 2 op 3 april 1968 stichten Andreas Baader en Gudrun Ensslin samen met twee handlangers brand in twee warenhuizen in Frankfurt am Main. Er vallen geen gewonden. De volgende dag worden de daders opgepakt. Zij verklaren te hebben gehandeld uit protest tegen “de volkerenmoord in Vietnam”.

De arrestatie van de grondleggers van de RAF in 1972 betekent allesbehalve het einde van de terreur. Een nieuwe generatie sympathisanten beschouwt de gevangenschap van Baader en trawanten als bewijs van de misdadigheid van het politieke systeem en verheft bevrijding van de boegbeelden tot haar voornaamste doelstelling.

De West-Duitse rechtsstaat werd flink op de proef gesteld door het RAF-terrorisme. De druk kwam daarbij van twee kanten. Uiteraard van de RAF zelf, die door middel van geweldsuitoefening trachtte de democratische rechtsorde als zodanig omver te werpen. Maar óók van het overheidsapparaat, dat zich ter bestrijding van diezelfde RAF, bediende van juridische middelen die velen deden vrezen voor het voortbestaan van de relatief prille, naoorlogse democratie in West-Duitsland.

Gerhart Baum heeft een lange staat van dienst als politicus voor de FDP. Van 1972 tot 1978 was hij staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, in de sociaal-liberale coalities van de bondskanseliers Willy Brandt en Helmut Schmidt. Van juni 1978 tot september 1982 maakte hij als minister van Binnenlandse Zaken deel uit van Schmidts kabinet. In die functies stond hij in het middelpunt van de confrontatie tussen de Rote Armee Fraktion en de Bondsrepubliek. Bij het beleid dat hij daarbij voerde, heeft hij altijd geprobeerd de grondrechten van de burger als uitgangspunt te stellen. Daarmee ging hij recht in tegen de waan van de dag. Het kwam hem op veel kritiek te staan. In zijn huidige professie als advocaat spant hij zich nog altijd in om de burgers tegen de staat in bescherming te nemen. Als hij één lijn ziet tussen de RAF-tijd en de huidige, dan is het wel dat de politici en bestuurders in Duitsland er niets van hebben geleerd. Jacco Pekelder en Pim Huijnen zochten hem op in zijn woonplaats Keulen.

Bij de bestrijding van de RAF-terreur in de jaren zeventig koos West-Duitsland voor een harde aanpak, niet alleen gericht op terroristen maar op iedereen die links-radicaal was. Met als gevolg dat de linkse rijen zich sloten. Nederland kan iets leren van de Duitse ervaringen.

Het RAF-terrorisme is na de ‘Duitse Herfst’ van 1977 over haar hoogtepunt heen. Een tiental oudgedienden legt de wapens neer en duikt met behulp van de Oost-Duitse geheime dienst, de Stasi, onder in de DDR. Zij worden vrijwel allemaal direct na de Wende van ‘89/’90 gearresteerd. Bovendien worden in 1982 de kopstukken Christian Klar, Brigitte Mohnhaupt en Adelheid Schulz gearresteerd.

Ga zo door! Blijf zo goed bezig en word nóg beter!” luidde de welgemeende aansporing van bondskanselier Schröder aan de Deutsche Telekom, het voormalig staatsbedrijf dat onlangs tien jaar privatisering vierde. “Een succesverhaal”, zo karakteriseerde de kanselier die.

(1 februari 2005) Sinds middernacht is het mogelijk kaarten te bestellen voor de 64 wedstrijden van het wereldkampioenschap voetbal 2006 in Duitsland. Het begin van de verkoop had een feestelijk tintje moeten krijgen, maar wordt nu overschaduwd door een zich ras uitbreidend omkoopschandaal in de Duitse voetbalcompetitie.

(31 januari 2005) Vorige week verklaarde het hoogste Duitse gerechtshof in Karlsruhe dat het in 2002 door de regering-Schröder uitgevaardigde verbod op de heffing van collegegeld onwettig is. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor invoering van lesgeld aan Duitse universiteiten. Een overzicht van de voornaamste argumenten voor en tegen de heffing van collegegeld en een kijk op te verwachten veranderingen.

Vier keer hebben leden van de RAF op Nederlandse bodem vuurgevechten geleverd met de politie. Het kostte drie Nederlanders het leven. De schietpartijen waren 'ongelukjes'. De RAF is nooit van plan geweest in Nederland aanslagen te plegen of banken te overvallen.