Merlijn Schoonenboom
Journalist en historicus Merlijn Schoonenboom was Duitsland-correspondent voor de Volkskrant tussen 2009 en 2012 en schrijft nu nog over dat land voor onder andere de Groene Amsterdammer en Duitslandweb. Hij woont en werkt in Berlijn. In 2013 verscheen zijn boek 'Waarom we ineens van de Duitsers houden (maar ze daar zelf van schrikken)'. In februari 2016 verscheen hiervan een geactualiseerde herdruk.
Een zeer Duits syndroom
Columns - 11 september 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
‘Schönbaum? Ben jij dan ook Joods?’ Mijn collega uit de andere kamer stak zijn hoofd opvallend enthousiast tussen de deur. Hij had gehoord hoe ik aan de telefoon een tafel in een Berlijns restaurant had gereserveerd, en om het spellen van het Nederlandse ‘Schoonenboom’ voor de kelner niet te complex te maken, had ik mijn naam in het Duits vertaald. Een kleine aanpassing, maar het gaf mij blijkbaar een compleet andere uitstraling.
Lees meer
Die Linke in bestaanscrisis
Achtergrond - 1 september 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
Het voortbestaan van Die Linke, de kleinste oppositiepartij in het Duitse parlement, wordt al langer betwijfeld, maar nu het prominente partijlid Sahra Wagenknecht erover denkt om een eigen partij op te richten, lijkt het einde snel dichterbij te komen. Heeft een partij links van de SPD en de Groenen in Duitsland nog wel toekomst?
Lees meer
Overvloed en onbehagen
Columns - 3 augustus 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
Daar gaat er weer een, met een flink tempo fietst hij langs me. Twintigers op prijzige designer e-bikes; het is het eerste dat me opvalt nu ik een paar dagen in Amsterdam verblijf. Het zijn er niet slechts een paar, maar behoorlijk veel. Ondenkbaar zou zoiets zijn in Berlijn - en dat is niet alleen omdat die stad armer is of dat mensen er minder fietsen. Het duidt ook op een flink verschil tussen Nederland en Duitsland in de omgang met luxe.
Lees meer
Een ideologisch seksschandaal
Columns - 3 juli 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
Daar is het toch weer gebeurd, deze keer zelfs zonder dat ik het zag aankomen. Nadat de Duitse media zich begin juni met een opvallende massaliteit op het seksschandaal rond de zanger van de band Rammstein hadden gestort, ging de discussie plotseling moeiteloos over in een ideologische polarisatie over bijna alles - niet alleen over misbruik in de muziekindustrie, maar ook over niets minder dan de omgang met de Duitse geschiedenis.
Lees meer
De nieuwe Berlijnse tweedeling
Columns - 5 juni 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
De vraag van de twee scholieren was precies de juiste. Ter voorbereiding van het Berlijn-bezoek van hun klas mailden ze me in hoeverre de voormalige deling van de stad zich nu nog in stedelijke verkiezingsuitslagen reflecteert. Mijn eerste reactie was ontkennend: een heldere Oost-West-tweedeling is er tenslotte niet meer. Maar kort erna begreep ik dat er zich in 2023 wèl een nieuwe kloof heeft geopenbaard.
Lees meer
De vermoorde componist
Columns - 2 mei 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
Het dilemma na afloop van het concert verrast me toch eventjes. Na de uitvoering van het werk van de Nederlandse componist Dick Kattenburg legt een van de musici de vraag op tafel: ‘Zou het niet nóg beter zijn’, zegt hij, ‘als we de muziek gewoon zouden spelen om de muziek zelf, en niet omdat de componist in de Holocaust vermoord is?’
Lees meer
Een Duits gezicht
Columns - 29 maart 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
‘Wat kijken ze hier treurig!’ Het is een van de eerste dingen die mijn nichtje, 10 jaar oud, tegen me zegt. Ze is uit Amsterdam in Berlijn op bezoek, en het verschil in gezichtsuitdrukking is het eerste dat haar opvalt als ze bij ‘mijn’ U-Bahn-station uitstapt. De Duitse hoofdstedelingen zien er volgens haar minder gelukkig uit dan ze dat in haar eigen stad gewend is.
Lees meer
Denken over tanks
Columns - 28 februari 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
Je hoort ze direct als je uitstapt. Eerst lijkt het hier een treinstation zoals er vele in Duitsland zijn; er stoppen alleen stoptreinen, een paar pubers hangen tegen een vervallen muurtje. Maar dan hoor je de schoten - eerst mitrailleurvuur, dan het zware geschut van een tank, donderend door de vroege middag. Het oefenterrein van de Panzertruppenschule - de tankschool van de Duitse Bundeswehr - wordt ook vandaag weer gebruikt.
Lees meer
Een nieuwe omgang met het koloniale verleden
Achtergrond - 10 februari 2023 - Auteur: Merlijn SchoonenboomIneens gaat het snel: ‘Wij zijn hier om het onrecht weer goed te maken’, zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock op 20 december in de Nigeriaanse hoofdstad Ajuba. Twintig bronzen Benin-beelden bracht Baerbock mee, nadat in juli al de volledige eigendomsrechten van alle ruim 1100 Benin-beelden in Duitse musea aan Nigeria waren overgedragen. Maar waar komt deze Duitse bereidwilligheid ineens vandaan?
Lees meer
De zware wapens
Columns - 26 januari 2023 - Auteur: Merlijn Schoonenboom
‘Maar waarom zijn nu uitgerekend die Leopards zo belangrijk?’ Ik had nooit verwacht in Kreuzberg, de meest alternatieve wijk van Berlijn, een lang en gedetailleerd gesprek over de voordelen van Duits oorlogsmaterieel te voeren. Maar sinds de levering van Duitse tanks aan Oekraïne in binnen- en buitenland wordt bejubeld als een mogelijke gamechanger tegen Rusland, zijn de tanks ook hier een onderwerp bij het middageten geworden.
Lees meer