Opleiding tot leraar Duits
Schoolvak Duits

Tweedegraads bevoegdheid

Tweedegraads lerarenopleidingen worden (in schooljaar 2018/2019) aangeboden op de Hogeschool van Amsterdam, de Hogeschool Utrecht, de Hogeschool Rotterdam, de Hogeschool Arnhem-Nijmegen, de Windesheim Hogeschool in Zwolle, de Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden, de Fontys Hogescholen in Tilburg en Sittard en de christelijke Driestar Hogeschool in Gouda. Ook kunnen studenten afstandsonderwijs volgen aan de Hogeschool Windesheim en bij de NCOI. 

Stages op scholen zijn vanaf het eerste studiejaar deel van de opleiding. Hogescholen verplichten ook een studieverblijf of een stage in een Duitstalig land. De eisen die worden gesteld aan lerarenopleidingen Duits aan hogescholen staan in de Kennisbasis Docent Duits. Sinds een aantal jaar kunnen ook studenten met een bachelordiploma Duitse taal en cultuur die een educatieve minor hebben gevolgd, lesgeven in de onderbouw.

Eerstegraads bevoegdheid

Er zijn verschillende mogelijkheden om een eerstegraadsbevoegdheid voor het vak Duits te halen. Studenten met een master Duitse taal en cultuur kunnen de eenjarige educatieve master volgen. Educatieve masters voor Duits worden aangeboden op de Radboud Universiteit Nijmegen, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Leiden, de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit in Amsterdam. 

Je kunt inmiddels ook de eerstegraads lesbevoegdheid Duits behalen in combinatie met een vakmaster binnen een tweejarige educatieve master aan de universiteiten van Utrecht, Nijmegen en Amsterdam.

Ook enkele hogescholen bieden opleidingen tot eerstegraads leraar Duits aan. Daarvoor moet je een tweedegraads bevoegdheid Duits hebben. Deze master duurde in het verleden drie jaar, maar sinds kort bieden de hogescholen ook een tweejarig traject aan. De master wordt gecombineerd met een baan aan een school. Dankzij een speciale subsidie, de lerarenbeurs, maken steeds meer leraren gebruik van deze mogelijkheid.

De richtlijnen waaraan masteropleidingen Duits moeten voldoen staan in de 'Kennisbasis docent Duits master'.

Alternatieve lerarenopleidingen

Om het docententekort tegen te gaan zijn verschillende initiatieven ontwikkeld voor bijvoorbeeld zij-instromers. Sommige universiteiten bieden maatwerk om mensen met beroepservaring tot docent op te leiden. Voor vakken met een docententekort is er het programma Trainees in onderwijs, dat mensen met een afgesloten universitaire opleiding maar zonder onderwijsbevoegdheid een betaalde deeltijdbaan op een school biedt in combinatie met een aangepaste tweejarige lerarenopleiding.

Een tweejarig masterprogramma Duits, als pilot sinds het schooljaar 2016-2017 verzorgd door vijf universiteiten, was een poging om in de grote vraag naar eerstegraads docenten Duits te voorzien, maar is inmiddels gestopt. De master richtte zich op studenten met een ander bachelordiploma dan Duitse taal en cultuur en werd gezamenlijk aangeboden door de Universiteit Leiden, de Universiteit van Amsterdam, de Rijksuniversiteit Groningen, de Radboud Universiteit en de Universiteit Utrecht. 

Speciaal voor het vak Duits biedt de organisatie Nuffic programma’s aan voor Duitse moedertaalsprekers die docent in Nederland willen worden. Jaarlijks worden circa 15 deelnemers met een afgesloten opleiding in een relevant vak op bachelor- of masterniveau toegelaten. Zij combineren een baan op een school met een speciaal voor hen ontwikkelde lerarenopleiding tot eerstegraads dan wel tweedegraads leraar. Meer informatie op de website van Nuffic.

Voor informatie over de mogelijkheden om via speciale trajecten docent Duits te worden, kunt u contact opnemen met Synke Hotje, van de afdeling onderwijs van het DIA: s.hotje@uva.nl 

Cijfers: studenten lerarenopleiding Duits in Nederland

Hieronder vindt u een overzicht van de studenten die een lerarenopleiding Duits volgen in Nederland. De verschillende lijnen geven het totaal aantal studenten, de instroom van eerstejaars en het aantal behaalde diploma's aan.