Veertig jaar DDR
Hereniging: 1989-1990

Al sinds begin jaren tachtig was de Nikolaikirche in Leipzig een belangrijk trefpunt van opposanten tegen het regime. De kerk organiseerde elke maandag een Friedensgebet dat veel belangstellenden trok. Dit mondde in 1989 uit in wekelijkse protestdemonstraties. Leipzig vervulde zo een belangrijke rol in de omwenteling.

Erich Honecker sloeg de toenemende maatschappelijke onrust ongerust gade. Hij vreesde eventuele ongeregeldheden tijdens de viering van het 40-jarig bestaan van zijn DDR. Op 3 oktober sloot hij daarom alle grenzen. Duidelijker had hij het failliet van de DDR niet kunnen maken. Na veertig jaar socialisme was de bevolking nu hermetisch opgesloten. Men kon zelfs niet meer op bezoek bij de ‘bondgenoten’. De volkswoede implodeerde.

De veertigste verjaardag van de Oost-Duitse staat op 7 oktober was geen gezellig feest. De autoriteiten waren op demonstraties voorbereid en hadden een groot deel van het centrum van Oost-Berlijn afgegrendeld. Iets buiten het veiligheidskordon verzamelden zich op de Alexanderplatz een kleine duizend demonstranten. Ze droegen spandoeken met hun leuzen mee: Visafrei bis Hawaii, Freie Wahlen ohne falsche Zahlen en, tot slot, de meest bekende: Wir sind das Volk. Ook in andere steden werd gedemonstreerd.

In Berlijn werd de doortocht naar het Palast der Republik geblokkeerd door veiligheidstroepen. De stoet draaide zich om en trok in de richting van de kunstenaarswijk Prenzlauerberg. Honderden demonstranten werden in elkaar geslagen en gearresteerd. In totaal arresteerden de autoriteiten bijna 3500 personen.

Ook Michael Gorbatsjov temperde de feestvreugde door nogmaals te benadrukken dat de Sovjet-Unie niet militair zou ingrijpen om de SED te redden. Volgens de overlevering sprak hij tijdens de viering de legendarische woorden: “Wie te laat komt, wordt gestraft door het leven.” Twee dagen later was het zover.