De Muur valt: einde van de Duitse deling
Samenvatting, 1989-1990
In 1987 dacht slechts 9 procent van de West-Duitsers dat de hereniging van de beide Duitslanden tijdens zijn of haar leven zou plaatsvinden. Hoe de Oost-Duitsers hierover dachten weten we niet want dergelijke publieksonderzoeken werden daar niet uitgevoerd. Maar er waren maar weinig tekenen die erop wezen dat er in twee jaar tijd zulke grote veranderingen zouden plaatsvinden.
© dpa/picture-allianceMensen beklimmen de Muur bij de Brandenburger Tor.De val van de Muur vormt het einde van de Koude Oorlog.
Op 7 oktober 1989 vierde Erich Honecker in het Berlijnse Palast der Republik met zijn bondgenoten het veertigjarig bestaan van de DDR. Twee dagen later demonstreerden in Leipzig meer dan zeventigduizend mensen tegen het regime. Twee weken later verdween Honecker uit de politiek en ruim een maand later viel de Berlijnse Muur.
Vervolgens wist de West-Duitse bondskanselier Kohl binnen een paar maanden internationale goedkeuring te verwerven voor zijn plannen om de Duitse deling op te heffen. Ook in eigen land verzekerde hij zich behendig van voldoende steun. Op 3 oktober 1990 vond de officiële Wiedervereinigung plaats.
Net als bij de totstandkoming van de DDR speelde de Sovjet-Unie ook een sleutelrol bij de ineenstorting ervan. De communistische supermogendheid was vanaf 1985 in rap tempo aan het desintegreren en had datzelfde jaar een nieuwe partijleider gekregen. Michael Gorbatsjov, die de onmogelijke droom koesterde om het communisme te hervormen en het zo weer populair te maken bij de inwoners van de Sovjet-Unie en de satellietstaten, stelde tussen 1986 en 1988 de Brezjnev-doctrine buiten werking.
Regeringen in Oost-Europa konden bij binnenlandse problemen niet langer rekenen op militaire steun uit Moskou. Zonder steun van het Rode Leger lukte het geen van de Oostblokregimes om de eigen bevolking in toom te houden. Ze moesten één voor één het veld ruimen. De Sovjet-Unie had de Koude Oorlog verloren en ging als staat in 1991 uiteindelijk ook zelf ten onder.
Toch is niet het einde van de USSR, maar de val van de Muur op 9 november 1989 die sindsdien te boek staat als hét definitieve einde van de Koude Oorlog. Voor de zoveelste maal in de twintigste eeuw bood Berlijn het toneel van de wereldgeschiedenis een podium.