De mislukte revolutie van 1848
Duitse eenwording: 1815-1871
De revoluties in Europa wakkerden de hoop op eenwording en verandering in Duitsland aan. In 1848 kwamen liberale politici in Frankfurt bijeen om een nieuwe grondwet voor heel Duitsland op te stellen. Zij konden het onderling echter niet eens worden. De liberale revolutie mislukte.
Een barricade in de Breite Strasse, Berlijn. Uiteindelijk wisten de vorsten de macht te behouden en bleef de Duitse eenheid een droom.
Toen in Parijs in 1848 een revolutie uitbrak, sloeg de vonk snel over naar Berlijn, Wenen en andere steden in de Duitse Bond. Aanvankelijk leek het erop dat de revolutie succes had. Op 18 mei 1848 kwam in de Paulskirche in Frankfurt het Frankfurter Parlement bijeen om een grondwet op te stellen voor heel Duitsland. Ruim achthonderd vertegenwoordigers van het Duitse volk, op grond van een algemeen mannenkiesrecht gekozen, vergaderden meer dan een jaar over de nieuwe grondwet.
Een groot probleem voor het Frankfurter Parlement, dat de bijnaam Professorenparlement kreeg, was de vraag hoe groot de toekomstige Duitse staat moest worden. Moest heel Oostenrijk - met bijvoorbeeld Bohemen en Hongarije - erbij horen of alleen de Duitstalige gebieden? Na lang beraad koos het parlement voor de laatste oplossing, de zogenaamde Klein-Duitse Oplossing. De vertegenwoordigers vroegen de Pruisische koning Friedrich Wilhelm IV om keizer van dit nieuwe Duitsland te worden.
Intussen hadden de meeste vorsten - die vrijwel allemaal anti-liberaal waren - orde op zaken gesteld in hun gebied. De Pruisische koning Friedrich Wilhelm IV voelde zich daarom sterk genoeg om de aangeboden keizerstitel te weigeren. Een koning werd in zijn ogen uitverkoren door God, en niet door het volk. Ook wilde hij Oostenrijk en Rusland niet provoceren. In Oostenrijk had men zojuist een nieuwe grondwet aangenomen die opname van een deel van het Habsburgse rijk in een Duits keizerrijk verbood. Het Frankfurter Parlement werd ontbonden en het laatste revolutionaire bolwerk, de stad Rastatt in Baden, werd op 23 juli 1849 door Pruisische troepen ingenomen. De revolutie was mislukt, de vorsten hadden hun macht hersteld en de droom van een Duitse eenheidsstaat was vervlogen.