Verdrag van Nice
Toenemend zelfbewustzijn onder Schröder: 1998-2005
De regering Schröder wilde de procedures voor besluitvorming in de EU vereenvoudigen. Door de aanstaande uitbreiding met voornamelijk Oost-Europese landen was een hervorming noodzakelijk om een slagvaardige besluitvorming in de EU te kunnen garanderen. In eerste instantie nam Duitsland samen met Frankrijk het initiatief, een recept dat zich in het verleden bewezen had.
© European Union 2011Het Verdrag van Nice
Duitsland en Frankrijk slaagden er in 2000 in om een compromis te sluiten. Het heetste hangijzer vormde de verdeling van stemmen tussen de lidstaten in de Europese Raad. Duitsland en Frankrijk hadden beide evenveel stemmen maar na de eenwording van Duitsland had het land veel meer inwoners dan Frankrijk. Duitsland wilde dat het aantal stemmen werd aangepast. Dat was zeer tegen de zin van de Franse president Chirac, die het compromis torpedeerde. De Europese top in Nice in 2000 begon zonder Frans-Duitse overeenstemming.
Tijdens de Europese top in Nice pleitte Duitsland voor een uitbreiding van het stemmen met een gekwalificeerde meerderheid. Tot dan toe kon de Europese Raad alleen unaniem besluiten nemen. Dat bemoeilijkte de besluitvorming. Duitsland hield voet bij stuk op het gebied van een nieuwe stemverdeling tussen de landen. Daarnaast wilde Duitsland in de toekomst het aantal leden van de Europese Commissie verminderen.
Met het verdrag van Nice kreeg Duitsland deels zijn zin. Het stemmen op basis van unanimiteit werd slechts op een paar beleidsterreinen afgeschaft. Wel boekte Duitsland succes bij de hervorming van de Europese Commissie. De voorzitter van de Europese Commissie kreeg meer macht en vanaf 2005 kreeg elke lidstaat, zolang de EU uit 27 lidstaten bestond, één zetel in de EC. De stemverdeling in de Europese Raad werd echter niet ten gunste van Duitsland veranderd. Landen als Polen en Spanje kregen zelfs meer stemmen dan waar ze, op basis van bevolkingsaantallen, recht op hadden. Als grootste succes voor Duitsland bestempelde kanselier Schröder een aan het verdrag van Nice toegevoegde verklaring over de toekomst van Europa. Daarin verplichtten de lidstaten zich om door te gaan met het hervormen van de EU.