Polarisering: Oost en West
Een nieuw begin voor de Duitse film, 1945-1949
Tussen 1945 en 1949 was er alleen sporadisch sprake van samenwerking tussen de verschillende zones. De Duitse deling wierp ook in de filmwereld haar schaduw vooruit.
© dpa/picture-allianceRegisseur Wolfgang Staudte op de set van de film 'Rebellion', 1962.
De Oost-Duitse regisseur Wolfgang Staudte maakte in 1949 het arbeidersdrama ‘Rotation’ als reactie op het feit dat in het Westen oude nazi’s belangrijke posities kregen. ‘Rotation’ vertelt het verhaal van Hans Behnke die door de komst van de nazi’s weer werk krijgt en zich aanvankelijk vol enthousiasme aansluit bij de NSDAP. Maar als Behnke zich bewust wordt van het onrecht om hem heen, wordt hij actief in het verzet. Zijn eigen zoon, lid van de Hitlerjugend, verraadt hem. Behnke wordt ter dood veroordeeld, maar door de komst van het Rode Leger blijft hij toch nog gespaard.
Staudte leverde met ‘Rotation’ kritiek op de denazificatiepolitiek in het Westen.
Ondertussen werd het in het Oosten steeds moeilijker om kritiek te uiten op het regime. Dit laat zich het best illustreren door de wijze waarop de Oost-Duitse censor ‘Rotation’ behandelde.
De scene waarin Hans Behnke en zijn zoon - met wie hij zich inmiddels heeft verzoend - samen het Hitlerjugend-uniform van de jongen verbranden, werd afgekeurd. Beslissend voor de censor waren de woorden van de vader: “En dat was je laatste uniform.” Dit was niet naar de zin van de communistische leiders. De film bleef driekwart jaar op de plank liggen, tot er een compromis kwam: de scène bleef, maar zonder de tekst van de vader.