Boekenweek: nieuwe non-fictie over Duitsland

‘Was wir noch zu sagen hätten’ (feb 2016) is de titel van het nieuwe boek van oud-NOS-correspondent Margriet Brandsma. Zij sprak met zes (gewezen) Duitsland-correspondenten over de rode draden in het bestaan van een correspondent in Duitsland en over de anekdotes die hen bij zijn gebleven. Aan het woord komen Ben Knapen (NRC), Willem Beusekamp (Volkskrant), Rob Meines (NRC, NOS), Wouter Meijer (NOS), Philippe Remarque (Volkskrant), Jeroen Akkermans (RTL) en Jeroen Wollaars (NOS).

Historicus en journalist Edmond Hofland studeerde moderne Duitse geschiedenis en werkte bij tv-programma's als Buitenhof, Pauw en Witteman en In Europa. In zijn boek ‘Het Duitse wonder. Een kleine geschiedenis van de Bondsrepubliek’ (okt. 2015) beschrijft hij de bijzondere naoorlogse West-Duitse geschiedenis en legt hij uit hoe Duitsland erin is geslaagd, ondanks het verleden, een van de belangrijkste spelers op het wereldtoneel te worden. 

Germanist Jerker Spits belicht een heel ander aspect van de geschiedenis. In ‘Staalhelmen en curryworst. Een Duitse cultuurgeschiedenis in 15 fenomenen’ (feb. 2016) legt hij in anekdotes verbanden die je in eerste instantie niet verwacht. Van de mobiele telefoon van Merkel naar de Oost-Duitse geheime dienst Stasi, van de gebroeders Grimm naar Rammstein. En hoe de Kever van de nazi's een auto voor hippies werd. Met illustraties van Piet Paris.

Het nieuwe boek van historicus en docent aan de Universiteit van Amsterdam Willem Melching verschijnt naar verwachting in mei. Duitsland heeft de afgelopen jaren een hoofdrol gespeeld bij verschillende Europese conflicten. Melching gaat in zijn boek ‘Waarom Duitsland? Leider van Europa tegen wil en dank’  in op de vraag hoe Duitsland zo’n stabiele factor in het midden van Europa is geworden. Waarom kan Europa niet meer zonder Duitsland als leider? Hoe gaat Duitsland om met negen buren? Wat is de positie van de deelstaten? En welke rol speelt het altijd aanwezige verleden in het moderne Duitsland?

Frank Vermeulen, tot begin dit jaar correspondent van NRC in Berlijn, schreef daarover het boek ‘Wir schaffen das. Wat de vluchtelingencrisis doet met de Duitse identiteit’ (feb. 2016). Vermeulen analyseert 'het schizofrene Duitse zelfbeeld'. Gastvrijheid stuit op de grenzen van vreemdelingenhaat en racisme en Merkel raakt in eigen land vanwege haar ‘Wir schaffen das’-mentaliteit geïsoleerd. Kan het land het grote aantal vluchtelingen wel aan?

Ook oud-Volkskrant-correspondent Merlijn Schoonenboom schrijft in de heruitgave van zijn boek ‘Waarom we ineens van de Duitsers houden (maar zij daar zelf van schrikken)’ (maart 2016) over de vluchtelingencrisis. Aan deze vierde en geactualiseerde versie is onder meer een deel toegevoegd over wat Schoonenboom het cruciale thema van 2015 en 2016 noemt. Duitsland is in de laatste jaren steeds populairder geworden bij de Nederlanders, concludeerde Schoonenboom al in 2013, toen zijn boek voor het eerst verscheen.

Volgens journalist en schrijver Sietse van der Hoek neemt de Nederlandse samenleving steeds meer over van de buren. In zijn boek ‘Alles Klar. Nederland-Duitsland van A tot Z’ beschrijft én verklaart hij de ‘verduitsing’ van Nederland, van de verbreiding van de worstcultuur, de Oktoberfeesten en de Energiewende tot de emancipatie van het germanisme.

Als iets populair is bij de Nederlanders, dan is het wel Berlijn. Oud-NOS-correspondent Margriet Brandsma schreef de verhalenbundel ‘Daar is de muur. Verhalen over Berlijn’ (feb. 2016). Dit vervolg op ‘Waar is de Muur?’ uit 2006 bevat tips van Nederlandse insiders en fiets- en wandeltochten.

Wouter Meijer, tot eind 2014 NOS-correspondent in Duitsland, schrijft juist over de keerzijde van de Duitse populariteit. In het boek ‘We kunnen niet allemaal Duitsers zijn’ (feb. 2016) gaat hij onder meer in op het groeiende leger van onderbetaalde flexwerkers en de krampachtige omgang met extreem-rechts. Aan de hand van zijn eigen ervaringen schetst Meijer, die als scholier al in het gedeelde Berlijn woonde, een beeld van een land dat nog altijd worstelt met zichzelf.

Uitgever Christoph Buchwald van uitgeverij Cossee koos speciaal voor de Boekenweek 25 Duitse romans uit, oude en nieuwe, die relevant zijn voor Nederlanders en iets zeggen over Duitsland. Hij beschrijft ze kort in de brochure 'Gute Nacht, Freunde'. 

Boekenweekessay

De Vlaamse cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David van Reybrouck schrijft in zijn boekenweekessay ‘Zink’ over een uniek mini-landje op de grens van België, Nederland en Duitsland. Van Reybrouck achterhaalt de geschiedenis van dit stuk land, Neutraal-Moresnet genaamd. Een verhaal over een inwoner van het staatje, die het slachtoffer wordt van de geschiedenis van de grote buurlanden.

Mist u een boek in dit lijstje? Reageer hieronder