Militaire missie onder Schröder ongrondwettelijk
Nieuws

Toestemming van de Bondsdag is altijd vereist zodra de inmenging van Duitse militairen in bewapende conflicten “concreet kan worden verwacht”. Dat verklaarde het hoogste Duitse gerechtshof, het Bundesverfassungsgericht (BVG), vandaag.

Er kon niet worden uitgesloten dat de Duitse militairen die boven Turkije vlogen bij de oorlog in Irak betrokken zouden raken. Daarom heeft de regering van bondskanselier Schröder door geen toestemming te vragen aan het parlement in 2003 in strijd gehandeld met de grondwet.

De regering van SPD en Grünen had dat destijds nagelaten omdat de AWACS-radarvliegtuigen onbewapend waren. Het zou enkel gegaan zijn om “routinevluchten” boven Turkije, waarbij “geen inmenging in een bewapend conflict” zou hebben plaatsgevonden. De missie, in NAVO-verband, had juist moeten verhinderen dat Turkije in de Irak-oorlog zou worden getrokken.

In verlegenheid

De toenmalige regering was destijds faliekant tegen de oorlog in Irak. Schröder gebruikte het anti-oorlogstandpunt als speerpunt in zijn herverkiezingscampagne als bondskanselier in 2002. Begin 2006 werd de regering al in verlegenheid gebracht, toen geruchten de ronde deden dat de Duitse geheime dienst BND in de aanloop naar de oorlog de Verenigde Staten in Irak had ondersteund.

Ook de inzet van de AWACS in Turkije had volgens de liberale FDP-fractie het karakter van “bewapende steun” aan de oorlog. Daarom had die de zaak aan het BVG voorgelegd, die deze lezing vandaag dus onderschreef.

Gevolgen

De gerechtelijke uitspraak kan gevolgen hebben voor toekomstige Duitse militaire missies in het buitenland. De huidige regering van SPD en CDU/CSU wil de procedure voor korte buitenlandse missies juist versoepelen. Zo wil ze de toestemming van het parlement niet altijd meer noodzakelijk maken.

Het BVG verklaart in zijn uitspraak juist dat het zelfs binnen een internationaal verband als de NAVO “steeds belangrijker wordt dat de alsmaar grotere verantwoordelijkheid voor de inzet van bewapende strijdkrachten in de handen ligt van het representatieve orgaan van het volk”.