'Duitsland moet leren van Nederlandse WW'
Dagblad 'Die Welt' prijst Nederlands uitkeringssysteem

Nederland heeft de afgelopen jaren het aantal mensen met een uitkering met een kwart kunnen terugschroeven, schrijft Die Welt in een reportage. Dat is gelukt dankzij “duidelijke structuren" - alleen de gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitkeringen -  en "een financiële stimulans voor gemeenten” - geld dat overblijft, mogen ze zelf houden.

Daarnaast geldt in Nederland de filosofie: geen prestatie zonder tegenprestatie, aldus Die Welt. Als voorbeeld noemt de krant de ‘sociale activering’ van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Met cursussen of vrijwilligerswerk probeert het CWI te voorkomen dat langdurig werklozen in een isolement raken. “Wie een uitkering wil van de gemeente moet daarvoor iets doen.”

Wie zich in Amsterdam bij het CWI meldt, wordt eerst naar een bureau voor arbeidbemiddeling gestuurd. Als daar niet direct werk is, wordt een stage of opleiding aangeboden. Alleen als je ziek bent of kleine kinderen hebt, heb je geen werkplicht, aldus de krant. 

Hartz IV

In Duitsland is de organisatie van de bijstandsuitkering in handen van gemeenten en arbeidsbureaus gezamenlijk. Ook andere sociale instanties zijn daarbij betrokken. Dit heeft geleid tot een zeer bureaucratisch systeem.

Duitsland kent 6,5 miljoen mensen met een werkloosheidsuitkering. Die heet Hartz IV, naar de commissie die de uitkering in 2003 bedacht. In 2005 werd Hartz IV ingevoerd, als onderdeel van het sociaal hervormingsprogramma Agenda 2010 van toenmalig kanselier Gerhard Schröder (SPD). Volgens de wet krijgen Duitsers in het eerste jaar dat ze werkloos zijn zo'n 70 procent van hun laatstverdiende loon. Daarna volgt een uitkering op bijstandsniveau.

Al sinds de invoering van Hartz IV probeert Duitsland de uitkeringsproblematiek te verbeteren. Vooralsnog met weinig resultaat. Volgens Die Welt zouden Duitse politici er goed aan doen eens een studiereis naar Nederland te maken. “Het is niet slechts een kwestie van organisatie, maar ook van consequente uitvoering.”

Overschotten

Sinds 2004 krijgen Nederlandse gemeenten een vast budget voor werkloosheidsuitkeringen. Als ze daarmee niet uitkomen, moeten ze het verschil zelf bijleggen. Overschotten mogen ze houden.

Dat werkt, aldus Die Welt, want in de eerste twee jaar na de invoering van dit systeem wisten de gemeenten als meer dan een half miljard euro te sparen. Bovendien kan elke gemeente de werkloosheid in de regio op haar eigen manier oplossen. Ook wordt er meer gelet op uitkeringsfraude.