Somalische piraten in Hamburg voor gerecht
Eerste piratenproces in 400 jaar is juridisch probleem

Vroeger wist Duitsland wel raad met piraten, verzuchten de Duitse media. Ze halen de legendarische Duitse piraat Klaus Störtebeker aan. In de veertiende eeuw maakte hij jarenlang de Noord- en de Oostzee onveilig tot hij in 1401 werd gepakt en onthoofd.

Het piratenproces dat nu in Hamburg wordt gevoerd, gaat maanden duren en voor veel problemen zorgen, verwachten experts. Terwijl de zaak zo duidelijk lijkt: de tien zwaarbewapende Somalische piraten werden in april door het Nederlandse fregat ‘Tromp’ op heterdaad betrapt terwijl ze het Duitse containerschip ‘Taipan’ kaapten. De bemanning had zich in veiligheid weten te brengen in een safe room op het schip, waarna de Nederlanders de zeerovers konden overmeesteren en hun wapens, waaronder raketwerpers, confisqueerden.

Geen informatie

Wat de zaak moeilijk maakt, is dat er vrijwel niets over de verdachten bekend is, in sommige gevallen niet eens hun naam. Informatie in Somalië opvragen is zinloos, daar is nauwelijks een functionerend staatsapparaat. De leeftijd van de aangeklaagden moest door artsen worden geschat.

De rechtbankverslaggevers kunnen zich nauwelijks voorstellen dat de verlegen magere mannen die ze gisteren in de rechtszaal zagen, tot zulke gewelddadige acties in staat zijn. Toch maken ze onderdeel uit van een clan met strenge militaire structuren, waar machogedrag wordt gecultiveerd, verzekert een piratendeskundige in de Berliner Morgenpost.

Duitse rechtsspraak

Een ander probleem in de zaak zijn de juridische onduidelijkheden. Het is de eerste keer dat een dergelijk proces tegen piraten in Duitsland plaatsvindt. Dat is op zich niet vreemd, aldus volkenrechtdeskundige Andreas von Arnauld op nieuwssite heute.de. Misdaden gepleegd op schepen die onder Duitse vlag varen, vallen onder de Duitse rechtsspraak. Bovendien mogen alle staatsschepen, zoals in dit geval het Nederlandse fregat, wereldwijd piraten op open zee oppakken en aanbrengen in eigen land. Nederland heeft de Somaliërs op verzoek van de Duitsers vervolgens in juni aan Duitsland uitgeleverd.

Wat juridisch niet geregeld is, is hoe je op een schip met gearresteerde kapers omgaat. Dat kan tot problemen leiden in het proces, aldus Van Arnauld. Daarnaast vraagt hij zich af hoe zinvol het is zo’n proces in Duitsland te voeren.

Eigen regio

Hij pleit ervoor de zeerovers in hun eigen regio te straffen: dan wordt daar duidelijk dat er tegen piraterij wordt opgetreden en heeft het dus een afschrikwekkend effect. Bovendien levert het veel minder logistieke problemen op. In het huidige proces moeten getuigen de halve wereld worden overgevlogen naar Hamburg en de bewijsvoering kost nogal wat tijd vanwege de afstand Somalië-Duitsland.

De verdachten in Hamburg hangen gevangenisstraffen van tien tot vijftien jaar boven het hoofd. Naar verwachting volgen er in de komende tijd meer van dit soort rechtszaken. Kenia wil binnenkort negen andere piraten aan Duitsland uitleveren.