Door de moesson
Het stormachtige succes van de band Tokio Hotel

Eén van de redenen voor de populariteit van Tokio Hotel is dat zij de afgelopen twee jaar haast geen concurrentie hadden. Waar het gros van de jongeren op hun wenken wordt bediend door een bijna eindeloze stroom van pop-, rap-, en R'nB-artiesten, valt er voor de jeugdige liefhebber van rockmuziek weinig te genieten. Een gat in de markt dus. Een viertal gelauwerde producers ziet dat heel goed en maakt gebruik van die mogelijkheid. Met succes.

In 2001 wordt in het Oost-Duitse Magdenburg de band ‘Devilish’ opgericht door de tweelingbroers Bill en Tom Kaulitz, samen met Gustav Schäfer en Georg Listing. Nadat de zanger Bill Kaulitz meedoet aan een talentenjacht op televisie, klopt er in 2003 een grote platenmaatschappij aan. Uiteindelijk tekent de band twee jaar later pas het contract bij Universal Music dat hen beroemd zal kamen. Tot zover niets bijzonders, ware het niet dat Bill en Tom Kaulitz op dat moment nog maar 15 jaar oud zijn en Gustav en Georg respectievelijk 16 en 18 jaar oud.

Klaargestoomd

Onder de bezielende leiding van het producerviertal Patrick Benzer, Dave Roth, Peter Hoffmann en David Jost worden de vier Duitse pubers in de zomer van 2005 klaargestoomd voor het grote werk. Die zomer worden tevens de eerste nummers voor de band gecomponeerd. De inbreng van de bandleden zelf blijft begrijpelijkerwijs zeer beperkt. Grote platenmaatschappijen nemen nu eenmaal geen risico's wanneer het de lancering van een nieuwe band betreft. Er is niets aan het toeval overgelaten wanneer op 15 augustus hun eerste single ‘Durch den Monsun’ verschijnt. Het nummer slaat in als een bom en staat binnen een week op nummer 1 in de Duitse hitlijst.

Wanneer de zomervakantie op haar einde loopt en de vier bandleden weer in de schoolbanken plaatsnemen, wordt hun school belegerd door fotografen, tv-ploegen en verslaggevers. Vanaf dat moment is duidelijk dat de Tokio Hotel-manie is begonnen. Zeker wanneer ook hun album ‘Schrei’, dat uitkomt op 19 september, binnen een mum van tijd op de eerste plaats in de albumlijst staat. De gelijknamige single wordt ook in Nederland uitgebracht.

Schreeuw

Ter promotie van het album ‘Schrei’ gaat Tokio Hotel eind 2005 op tournee door Duitsland. Al snel blijkt welke proporties de gekte rondom de band heeft aangenomen. De concertkaarten zijn zo snel uitverkocht dat er extra concerten moeten worden ingepland. Om het winkelend publiek tevreden te houden, worden ter afsluiting van de tour zowel een live-dvd als ook een herziene versie van het album ‘Schrei’ uitgebracht. Dit zorgt er ondermeer voor dat het album uiteindelijk liefst 66 weken onafgebroken in de Duitse albumlijst staat. Daarnaast sleept de band in 2006 niet minder dan negen muzikale onderscheidingen binnen.

Met deze slimme marketingcampagne weten het management en de platenmaatschappij Universal hun paradepaardje een jaar lang ferm in de spotlights te houden. Beide partijen zorgen er vervolgens voor dat reeds in januari 2007 ‘Zimmer 483’, het tweede album van de band, klaarstaat. Opnieuw staat Tokio Hotel met zowel single als album op nummer 1 en wederom volgt een uitgebreide tour. Bovendien ziet de band zich andermaal bedolven onder awards en andere onderscheidingen.

Het publiek vergrijpt zicht voor het tweede achtereenvolgende jaar aan de stortvloed van alles dat met het fenomeen Tokio Hotel te maken heeft. Dat komt ondermeer tot uitdrukking in de oplage van tienertijdschriften, die maar wat graag over de band schrijven. Sinds het doorbreken van de band is de totale oplage van dit soort tijdschriften in Duitsland met liefst 20 procent gestegen.

15 jaar

In een tijd van algehele misère in de muziekindustrie, waarin platenmaatschappijen zich geconfronteerd zien met almaar teruglopende cd-verkopen, weet Tokio Hotel binnen slechts twee jaar bijna drie miljoen cd's en dvd's in Duitsland te verkopen. En dat niet alleen, ook vanuit buurlanden Zwitserland en Oostenrijk stromen de gouden en platina platen binnen.

Om ook in andere landen het succes van Tokio Hotel uit te bouwen, verschijnt op 4 juni 2007 ‘Scream’, een Engelstalig album van de band. Op het album staan bewerkte nummers van zowel ‘Schrei’ als van ‘Zimmer 483’. Naast de tekstuele aanpassingen, zijn er ook muzikale aanpassingen nodig. Vooral wat betreft de toonhoogte van sommige nummers. Zanger Bill, amper 15 jaar oud toen hij het eerste album van de band inzong, haalt anno 2007 die hoge noten niet meer. Ook ditmaal valt de keuze voor de eerste single op ‘Monsoon’. In Nederland wordt het nummer een top drie-hit, mede dankzij de inspanningen van een bijzonder actieve Nederlandse fanclub.

Idolen

Wat nu te denken van Tokio Hotel? Het is duidelijk dat de vier jongens weinig te maken hebben met de muziek die onder de noemer Tokio Hotel wordt uitgebracht. Veelal worden de nummers geschreven en gecomponeerd door de reeds genoemde producers. Hier en daar hebben Bill en Tom Kaulitz een kleine eigen inbreng gehad, zo valt op te maken uit de kleine lettertjes in de cd-boekjes. Maar dat doet niets af aan de ongekende prestatie die is geleverd door zowel de producers als de vier jonge bandleden zelf. Want jong als ze zijn, ze hebben er al wel twee tournees opzitten en enorm veel aan publiciteit moeten doen. Er is maar weinig wat je daarop kan voorbereiden.

En dan die verkoopcijfers. Natuurlijk hebben platenmaatschappijen, vooral de allergrootste, de mogelijkheid om op allerlei manieren invloed uit te oefenen op de markt en dus ook op de verkoop van cd's. Het foppen van de consument werkt echter maar tot op zekere hoogte. Wanneer er sprake is van bijna drie miljoen verkochte cd's en dvd's in twee jaar tijd, is er meer aan de hand. Het blijkt dat er een enorm reservoir is aan jongeren die behoefte hebben aan een band als Tokio Hotel. De serieuze muziekliefhebber mag er dan wel zijn neus voor ophalen, het gros van de jongeren heeft in Bill, Tom, Gustav en Georg zijn idolen gevonden. Missie geslaagd dus.

Nick Augusteijn is historicus en schrijft recensies en concertreviews  voor muziekwebsites en het Duitslandweb.

Lees ook het stuk over Tokio Hotel op de Scholierenpagina