Informatie

Is er een toekomst voor het Rijnland in Europa?
Achtergrond

Met de voortschrijdende internationalisering van geld, arbeid en cultuur heeft de vraag: hoeveel moraal verdraagt de markt, een hernieuwde urgentie gekregen. Een middenklasse die zich bedreigt weet door energieke Chinezen en Indiërs; een economische elite die onder vuur ligt van Anglo-Amerikaanse investeerders; een staat die steeds minder greep heeft op onderneming en arbeidsmarkt; een electoraat dat teruggrijpt op de zekerheden van vroeger om aan de onzekerheden van vandaag het hoofd te kunnen bieden. De financiële crisis die sinds het najaar van 2008 huishoudt maakt de toekomst nog onduidelijker.

Deze ontwikkelingen maakt dat de vraag naar de houdbaarheid van de typisch Europese oplossing voor het probleem van markt en moraal opnieuw op de agenda staat. Kan de ‘Rijnlandse’ economische traditie van Duitsland en Nederland de bodem zijn voor een hernieuwd Europees kapitalisme?

In een aantal confrontaties tussen Duitse en Nederlandse wetenschappers en ondernemers onderwerpen we de houdbaarheid van een Europese oplossing aan een nader onderzoek. In welke mate bevatten de ervaringen van beide landen met ontketende markten wederzijdse lessen. Enerzijds staat Nederland te boek als de meest Atlantische economie van het Europese continent, anderzijds gaat met name Duitsland gebukt onder felle politieke strijd over de ruimte die Atlantische kapitalisme moet worden gelaten en wat dat betekent voor de integriteit van de sociale markteconomie, die Duitsland in haar naoorlogse geschiedenis geen windeieren heeft gelegd. Zien topondernemers en beleidsmakers in beide landen een toekomst voor het Europese sociale marktmodel?