Maxime Verhagen over de CDU/CSU

3 september 2002

Maxime Verhagen

CDA
fractievoorzitter
Tweede Kamer

 
Voelt u zich verbonden met de CDU?
Ja, het CDA deelt veel standpunten met de Duitse christen-democratische zusterpartij. Onze gemeenschappelijke christen-democratische traditie is hierbij een belangrijke inspiratiebron.

Bestaan er samenwerkingsverbanden tussen CDA en CDU?
Het CDA voert regelmatig overleg met de CDU. Naast contacten met de CDU-fractie zijn er veel contacten met de christen-democraten binnen de EVP-fractie van het Europees Parlement. Tussen de beide partijen en de wetenschappelijke instituten is er niet alleen in het kader van de EVP contact maar ook bilateraal. Bilaterale contacten zorgen voor wederzijdse inspiratie en inhoudelijke afstemming. Overleg tussen de beide fractievoorzitters heeft in het verleden regelmatig plaatsgevonden. Maar de bilaterale contacten beperken zich hier niet toe. Zo is er in juni jongstleden nog een tweedaagse bijeenkomst over de toekomst van de christen-democratie in Europa georganiseerd door het Centrum voor Duitslandstudies van de Universiteit Nijmegen, waar diverse politici en wetenschappers uit CDA en CDU aan deelnamen. Ook partijcongressen worden waar mogelijk over en weer bijgewoond.

Waar liggen inhoudelijke overeenkomsten tussen Duitse en Nederlandse christen-democraten? In hoeverre verschilt het profiel van Duitse en Nederlandse christen-democraten?
Net als het CDA heeft de CDU veel aandacht voor het herstel van normen en waarden. Juist het christendom heeft het Europese denken bijzonder beïnvloedt. Het joods-christelijke erfgoed speelt een belangrijke rol in de heroriëntatie op de waarden en normen zoals die nu in zowel Nederland als Duitsland plaatsvindt. Ook bij tal van andere onderwerpen zijn er veel overeenkomsten. Op het gebied van gezinsbeleid, immigratie, ethische kwesties, milieuproblematiek, energiebeleid, veiligheidsbeleid en bij tal van internationale vraagstukken zoals Midden-Oosten-problematiek komen de standpunten van CDA en CDU sterk overeen. Verder willen zowel CDA als CDU af van het gedoogbeleid dat in Nederland en Duitsland gehanteerd werd. Het profiel van de Duitse christen-democraten is sociaal-conservatief, dat van de Nederlandse christen-democraten sociaal-waardenvast. Dit lijkt een subtiel verschil, maar in Duitsland heeft het woord conservatief geen negatieve lading en heeft de CDU dat profiel bewust omarmd, in tegenstelling tot Nederland. Overigens heeft het profiel van de CDU ook duidelijk een moderne vertaling gekregen in 'Laptop mit Lederhosen'.

Wat kan het CDA van de CDU leren?
Het CDA kan leren van de voorstellen voor een grondige aanpak van het veiligheidsbeleid in Duitsland. De ontwikkeling van de ideeën over een gezinsbeleid zoals dat nu ook in het fungerende verkiezingsprogramma van het CDA vorm heeft gekregen, en in het Strategisch akkoord van het kabinet Balkenende is neergeslagen in de vorm van een levensloopbeleid en een bewindspersoon die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van het gezinsbeleid, is duidelijk afgeleid van de speciale aandacht die de CDU sinds jaar en dag aan het gezinsbeleid gegeven heeft. Bij de verdere ontwikkeling van het gezinsbeleid kunnen wij nog steeds veel van de CDU leren.

Wat kan de CDU van het CDA leren?
Nadat wij in de jaren '94-'98 vaak langs gingen bij de CDU om te bezien op welke wijze wij weer uit de oppositie in de regering konden komen kan het succes van Balkenende een stimulering zijn voor de CDU en een voorbode voor het komende succes van de CDU bij de Duitse verkiezingen. Wij hopen ook dat de CDU leert van het CDA wat betreft de keuze voor het besteden van een fatsoenlijk percentage van het BNP aan ontwikkelingssamenwerking. Ondanks economische en financiële problemen in zowel Duitsland als Nederland past het bij een christen-democratische partij om solidariteit te betrachten ten aanzien van ontwikkelingslanden. De CDU kent net als het CDA hoge prioriteit toe aan een gedegen en grondig ontwikkelingssamenwerkingsbeleid, daar past ons inziens ook een budget bij dat in lijn is met de internationale afspraken.

Hoe heeft de regering-Schröder het gedaan de afgelopen vier jaar?
De regering-Schröder heeft veel beloftes gedaan op het gebied van werkloosheidsbestrijding. Bij het aantreden beloofde Schröder dat hij afgerekend mocht worden op zijn resultaten en stelde als streefgetal 3,5 miljoen. Hiervan is weinig terecht gekomen, gezien het feit dat de werkloosheid thans in Duitsland de 4 miljoen overschrijdt. Ook is er veel geld dat door middel van het heffen van accijnzen in de staatskas is gestroomd voor andere doelen benut dan was beloofd. Zo is de extra benzine accijns die voor ecologische doeleinden gebruikt zou moeten worden de zogeheteÖkosteuer niet hiervoor aangewend. Een voorgenomen belastingverlaging gaat niet door en de inkomsten worden vervolgens gebruikt om de kosten van de overstromingen te dekken. Terecht wordt er hulp gegeven aan de door de overstroming getroffenen. Als Schröder eerder de noodzakelijke maatregelen had getroffen ter gezondmaking van de economie had echter voorkomen kunnen worden dat er nu geen ander geld beschikbaar was. Als het gaat om het internationale beleid zie ik een te nationale aanpak bij Schröder. Zijn opstelling ten aanzien van een eventuele aanval op Irak in de strijd tegen terrorisme zijn niet een pleidooi voor een gemeenschappelijk Europese aanpak. Schröder kiest voor zijn eigen aanpak, 'Der Deutsche Weg'.

Wat is het grootste probleem in Duitsland dat de nieuwe regering moet aanpakken?
Voor de nieuwe regering is een belangrijke taak weggelegd, gezien het feit dat Duitsland een hoge werkloosheid en de laagste economische groei in Europa heeft. Tevens moet men een einde maken aan de doorgeslagen bureaucratisering en verdient het niveau van het onderwijs en een succesvol integratiebeleid de nodige aandacht.

Rechts staat momenteel in Europa op winst. Bent u van mening dat ook bij de verkiezingen in Duitsland een verschuiving naar rechts plaats zal vinden?
Het CDA is van mening dat de discussie links/rechts achterhaald is. Wel is er duidelijk sprake van een politieke verschuiving in verschillende Europese landen. Socialisten hebben voor bepaalde maatschappelijke problemen geen oplossingen gevonden of te lang de kop in het zand gestoken voor de problemen op het gebied van veiligheid of gebrekkige integratie. De burgers kiezen in Europa derhalve logischer wijze voor een andere aanpak. Gelukkig is dat vaak de christen-democratische aanpak.

Uw prognose voor de uitslag van 22 september?
Ook in Duitsland zullen de christen-democraten de oppositiebanken verruilen voor de regering.