CDU verliest bij verkiezingen Baden-Württemberg en Rijnland-Palts

Bündnis 90/Die Grünen heeft volgens de voorlopige uitslag in Baden-Württemberg 32,6 procent van de stemmen gehaald, 2,3 procent meer dan bij de vorige deelstaatverkiezingen in 2016. Het succes van de partij in de Zuid-Duitse deelstaat is voor een groot deel te danken aan de populaire groene minister-president Winfried Kretschmann (72), die er sinds 2011 regeert.

De CDU, die de afgelopen 5 jaar met de Groenen in Baden-Württemberg heeft geregeerd, haalde 24,1 procent, 2,9 procent minder dan in 2016. Het slechte resultaat is voor een deel de verantwoordelijkheid van Susanne Eisenmann, deelstaatminister van Onderwijs en CDU-lijsttrekker in Baden-Württemberg, over wie veel kiezers niet te spreken zijn. Zij heeft zondagnacht laten weten de verantwoordelijkheid voor de nederlaag op zich te nemen. Derde partij is de SPD (11,0 procent, -1,7 t.o.v. 2016), daarna volgen de FDP (10,5 procent, +2,2 t.o.v. 2016) en de AfD (9,7 procent, -5,4 t.o.v. 2016). Die Linke heeft met 3,6 procent de kiesdrempel niet gehaald.

Met deze cijfers kunnen de Groenen en de CDU hun coalitie, die ze in 2016 begonnen, voortzetten. Een zogenoemde Ampelkoalition (stoplichtcoalitie, naar de kleuren van de partijen) van Groenen, SPD (rood) en FDP (geel) kan getalsmatig ook, maar is minder waarschijnlijk. De groen-zwarte Kiwi-coalitie was de afgelopen vijf jaar stabiel en uit de peilingen blijkt dat de meeste kiezers van beide partijen ook willen dat ze samen verder regeren. 

Rijnland-Palts

In Rijnland-Palts is volgens de voorlopige uitslag de SPD met 35,7 de grootste partij gebleven. Ze verloor 0,5 procent ten opzichte van 2016. De belangrijkste reden voor veel SPD-stemmers om voor de partij te kiezen is minister-president Malu Dreyer (60), gaven ze in de peilingen aan. Zij regeert sinds acht jaar in de deelstaat. Tweede partij in Rijnland-Palts is de CDU met 27,7 procent (-4,1 t.o.v. 2016). Daarna volgen de Groenen met 9,3 procent (+4,0 t.o.v. 2016), de AfD met 8,3 procent (-4,3 t.o.v. 2016), de FDP met 5,5 procent (-0,7 t.o.v. 2016) en - nieuw in de deelstaat - de Freie Wähler met 5,4 procent (+3,2 t.o.v. 2016). Ook in Rijnland-Palts heeft Die Linke de kiesdrempel niet gehaald.

Dreyer kan met deze cijfers haar stoplichtcoalitie van SPD, FDP en Groenen voortzetten. Dat is ook wat de meeste kiezers in de deelstaat wilen, blijkt uit peilingen. Dat een SPD-minister-president verkiezingen heeft gewonnen, is een opluchting voor de sociaaldemocraten, die het in de landelijke peilingen al lang slecht doen.

AfD

In beide deelstaten zijn de Groenen de grote winnaars. In Rijnland-Palts zijn ze van de vijfde partij de derde geworden. Naast de CDU heeft ook de AfD bij deze flink verkiezingen verloren. In Baden-Württemberg is ze van de derde partij de vijfde geworden, in Rijnland-Palts schoof ze van de derde naar de vierde plaats. In beide deelstaten is ze onder de 10 procent terecht gekomen.

Opvallend is dat in beide deelstaten de coronacrisis niet het belangrijkste verkiezingsthema was. Uit peilingen blijkt dat kiezers bij hun stem meer rekening hebben gehouden met onderwerpen als de economie, de klimaatcrisis en onderwijs. In beide deelstaten is de meerderheid van de inwoners tevreden met de economische situatie en met hun regering. Lees meer bij tagesschau.de

Mondkapjesaffaire

De opkomst in Baden-Württemberg is 62,5 procent (2016: 70,4), in Rijnland-Palts heeft 64 procent van de kiesgerechtigden gestemd (2016: 70,4). Een recordaantal kiezers maakte vanwegede de coronacrisis gebruik van de mogelijkheid om per brief te stemmen: in Baden-Württemberg 50 procent, in Rijnland-Palts 65 procent. 

Omdat veel mensen al hadden gestemd voor de mondkapjesaffaire losbarstte, is de vraag of het slechte resultaat van de CDU daarop is terug te voeren. Vorige week bleek dat twee CDU/CSU-fractieleden in de Bondsdag aan het begin van de coronapandemie tonnen hebben verdiend met mondkapjesdeals. Zij hebben hun fractie en hun partij moeten verlaten.

Armin Laschet

De affaire komt zeer ongelegen voor de christendemocraten, die de komende weken moeten besluiten wie de CDU/CSU-lijsttrekker voor de Bondsdagverkiezingen in september wordt. Armin Laschet, sinds januari CDU-voorzitter, wil graag de volgende Duitse kanselier worden, maar CSU-voorzitter Markus Söder uit Beieren kan ook aanspraak maken op het Unions-lijsttrekkerschap. De slechte resultaten van de CDU in Baden-Württemberg en Rijnland-Palts zijn daarom slecht nieuws voor Laschet.

In beide deelstaten blijkt regeringsvorming zonder de CDU getalsmatig mogelijk. Hoewel de Ampel, de stoplichtcoalitie van Groenen, SPD en FDP, landelijk volgens de peilingen op dit moment geen optie is, vrezen de christendemocraten zo'n burgerlijke meerheid tegen de CDU/CSU bij de Bondsdagverkiezingen in september wel degelijk, aldus journaliste Tina Hassel zondagavond op tv-zender ARD. Lees meer bij tagesschau.de

Die #Gruenen gewinnen die #Landtagswahl in Baden-Württemberg und erreichen laut vorläufigem Ergebnis einen Rekord mit 32,6 Prozent der Stimmen. #LandtagswahlBW #Landtagswahlen2021 pic.twitter.com/t9NtZKszup

— tagesschau (@tagesschau) March 15, 2021

Die #SPD gewinnt die #Landtagswahl in Rheinland-Pfalz nach vorläufigem Ergebnis mit 35,7 Prozent der Stimmen. Damit könnte die regierende Ampel-Koalition weitermachen. #LandtagswahlRLP #Landtagswahlen2021 pic.twitter.com/ajhfkxXdHt

— tagesschau (@tagesschau) March 15, 2021

Zie ook op Duitslandweb: 
Dossier Bondsdagverkiezingen 2021