Merkel opent Vertriebenen-centrum in Berlijn

Met het Dokumentationszentrum Flucht, Vertreibung, Versöhnung wordt "een gat in de verwerking van onze geschiedenis" gesloten, zei Merkel, die via een videoverbinding aanwezig was bij de opening. "Over dit centrum werd lang en intenstief gediscussieerd in Duitsland, maar ook met onze partners in Europa", aldus de kanselier. Daarom was ze extra verheugd dat de ambassadeurs van Polen, Tsjechië en Hongarije aanwezig waren, zei ze. 

Na de Tweede Wereldoorlog werden 12 tot 14 miljoen Duitsers verdreven uit Oost-Europa, waar ze decennia of zelfs al eeuwen woonden. Zij vluchtten zelf of ze werden door andere bevolkingsgroepen verjaagd. Rond de 2 miljoen mensen hebben de vlucht niet overleefd. De massale verdrijving ontstond vooral uit wraak op de wrede Duitse bezetting, maar ook ressentimenten van de jaren daarvoor speelden mee, toen de Duitsers in het Oosten vaak een bevoorrechte positie hadden. Eenmaal in Duitsland was er, zowel in de DDR als in de BRD, weinig ruimte voor de vaak tragische ervaringen van de Vertriebenen.  

In 1957 richtte een aantal van hen de Bund der Vertriebenen op. Door de vaak reactionaire houding van de bond kregen de verdrevenen weinig sympathie van het merendeel van de Duitse bevolking. Na de val van de Muur kwam er in de publieke discussie meer aandacht voor Duitsers als slachtoffers. Begin jaren 2000 ontstond het plan om in Berlijn een herinneringscentrum voor de verdrevenen op te richten. Dat leidde tot hevige discussies, onder meer met buurlanden Polen en Tsjechië. Vooral Polen was bang dat dat centrum Duitsers tot slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zou maken en zou afleiden van de nazi-misdaden. 

Merkel benadrukte maandag dat het heel belangrijk is dat het centrum de Duitse Vertriebene-kwestie heeft ingebed in de historische context van oorzaak en gevolg. Zonder de nazi-terreur, "die Duitsland over heel Europa heeft gebracht", zonder de "civilisatiebreuk van de Shoah" en de "door Duitsland ontketende Tweede Wereldoorlog", zou het niet tot de vlucht en verdrijving zijn gekomen, aldus Merkel. 

In het centrum is de Duitse Vertriebene-kwestie niet alleen ingebed in de eigen historische context, maar ook in een langer lopende geschiedenis van gedwongen migratie en etnische zuivering in de 20e eeuw. Lees meer bij Tagesschau en n-tv

Erinnerung ist und bleibt unsere immerwährende historische Verantwortung, weil wir nur so eine gute Zukunft gestalten können. – Kanzlerin #Merkel bei der Eröffnung des Dokumentationszentrums Flucht, Vertreibung, Versöhnung in Berlin. @BundesKultur @flverver pic.twitter.com/l5InfovaMU

— Steffen Seibert (@RegSprecher) June 21, 2021

Zie ook op Duitslandweb:
Heimatvertriebene (Naslagwerk Geschiedenis)
Serie: Duitse minderheden tussen Oost en West (2012)