Duitse campagne in ‘Heisse Phase’

Op zondag 23 februari zijn de vervroegde Bondsdagverkiezingen. De partijen hebben maar weinig tijd om campagne te voeren en trekken alles uit de kast om nog iets aan de peilingen te veranderen.

ARD Deutschlandtrend publiceerde donderdagavond een nieuwe peiling. Daarin gaan de christendemocraten (CDU en CSU) op kop met 31 procent. Tweede partij is de rechtsradicale AfD met 20 procent. De sociaaldemocratische SPD staat op 15 procent, de Groenen volgen met 14 procent. Dan zijn er drie partijen die rond de kiesdrempel van 5 procent zweven en dus moeten vrezen dat ze helemaal geen zetels in de Bondsdag krijgen: de BSW van Sahra Wagenknecht is gepeild op 5 procent, de liberale FDP en de socialistische Die Linke staan allebei op 4 procent. Peiler Infratest Dimap heeft voor deze peiling deze week 1323 kiezers bevraagd en geeft zelf aan dat er een marge van 1 tot 3 procent zit in de nauwkeurigheid.

Opmerkelijk bij deze verkiezingen is dat geen van de lijsttrekkers op brede steun in de bevolking kan rekenen. Het hoogste populariteitscijfer is voor Robert Habeck van de Groenen. Toch is maar 28 procent van de kiezers tevreden over hem, de andere kandidaten scoren nog slechter. Over kanselier Olaf Scholz en de voorvrouw van de AfD Alice Weidel zijn de kiezers het minst tevreden (beiden 20 procent). Bij de vorige verkiezingen in 2021 hadden veel kiezers nog vertrouwen in Scholz, die minister was in de regering van kanselier Merkel. Maar deze regeringsperiode heeft zijn populariteit geen goed gedaan. Een meevaller voor de SPD is dat Friedrich Merz van de CDU nauwelijks populairder is en maar 25 procent van de kiezers tevreden is over hem.

Leken deze verkiezingen in december nog om de kwakkelende economie te gaan draaien, bij de peiling van deze week staat het thema migratie en vluchtelingenbeleid bovenaan, met een opmerkelijke stijging van 14 procentpunten. Sociale ongelijkheid (11%) en milieu en klimaat (13%) doen er volgens de kiezers veel minder toe.

Partijcongressen

Afgelopen maandag hadden de liberalen hun traditionele Driekoningen-bijeenkomst, kwamen de Beierse christendemocraten bijeen in het klooster Seeon en trapten de Groenen in Lübeck hun verkiezingstournee af. Dit weekend is het partijcongres van de SPD, waar Scholz (nu pas!) officieel tot kanselierskandidaat wordt uitgeroepen. En ook de AfD houdt in het Saksische Riesa een tweedaags partijcongres. 

De partijen proberen hun inhoudelijke verschillen duidelijk te maken, maar vechten ook om aandacht, waardoor kleine relletjes elkaar in hoog tempo opvolgen. FDP-leider Christian Lindner kreeg een taart in zijn gezicht, de SPD was woedend omdat een CDU’er het gerucht verspreidde dat Scholz een ontmoeting met Poetin voorbereidt. Een grote rel was er ook: De Amerikaanse miljardair Elon Musk, die al weken Duitse politici beledigt en de AfD de hemel in prijst, ging donderdagavond op zijn platform X in gesprek met AfD-lijsttrekker Alice Weidel. Onderzocht wordt of de AfD daarmee geen regels overtreedt.  ‘Finger Weg von unsere Demokratie, Herr Musk’ waarschuwde Groenen-lijsttrekker Habeck vorige week al op de cover van Der Spiegel (zie foto).

Onderwerpen en voorstellen

Inhoudelijk kwam de CDU met een Agenda 2030 voor de economie, met belastingverlaging, minder bureaucratie en beperkingen bij Bürgergeld, de werkloosheidsuitkeringen als belangrijkste punten. CSU-leider Markus Söder kondigde aan dat hij in geen geval wil dat de christendemocraten met de Groenen gaan samenwerken. De SPD presenteerde verkiezingsslogans gericht op stabiliteit, veiligheid en bestaanszekerheid. Groenen-lijsttrekker Habeck baarde opzien met de stelling dat hij vindt dat Duitsland de komende jaren 3,5 procent van het bbp aan verdediging moet besteden, ver boven de huidige NAVO-norm van 2 procent.