Columns

(11 augustus 2003) Mijn op één na laatste Berlijnse bericht was een afscheidscolumn. Ik had dat expres zo gepland, zodat mijn laatste column een gewone zou kunnen worden. Ik houd helemaal niet van afscheid nemen en ik heb de afgelopen maand maar weer eens bewezen dat ik dat ook niet kan.

(29 juni 2003) De afgelopen tijd stond Duitsland in het teken van stakingen en de nasleep daarvan. Waar West-Duitse arbeiders al decennialang 35 uur per week werken, moet er in Oost-Duitsland, dertien jaar na de eenwording, nog altijd 38 uur per week worden gewerkt. Daar gaan we de straat voor op, moet Jürgen Peters, vice-voorzitter van de grootste vakbond IG Metall, gedacht hebben. Vrijdag 27 juni kwam er echter een abrupt einde aan de stakingen toen ze door IG Metall werden afgeblazen. Sindsdien is het hommeles bij de vakbond.

(2 juni 2003) Ik ben dit stukje inmiddels zo'n dertig keer begonnen, maar mooier wordt het er toch niet van. Ik ben nou eenmaal niet poëtisch en word het vannacht ook niet, ondanks de lichtende Fernsehturm in het donker, waar ik om de vijf minuten zuchtend naar staar. De directe aanpak dus maar.

(23 juni 2003) Enkele jaren geleden zorgde de PvdA-politicus Thijs Wöltgens voor enige opschudding nadat hij ogenschijnlijk had gepleit voor aansluiting van Nederland bij Duitsland. Nederland, aldus de interpretatie van Wöltgens' uitspraak, zou op velerlei gebied zo zeer met Duitsland verbonden zijn dat het zich net zo goed tot zeventiende deelstaat van Duitsland zou kunnen uitroepen. Het kan echter geen kwaad wanneer Nederland zich af en toe wat meer van zijn grootte en gewicht bewust is en beseft dat veel van zijn belangen beter in de hoofdstad Düsseldorf van de deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) zijn te behartigen dan in Berlijn.

(16 juni 2003) Berlijn, zondagochtend half tien. Een groep van ruim honderd personen heeft zich verzameld bij deBrandenburger Tor, de plek die symbool staat voor zoveel ingrijpende gebeurtenissen uit het Duitse verleden. Hier marcheerden de nazi's na de machtsovername van Hitler in 1933; hier vochten Sovjetsoldaten hun laatste, verbeten straatgevechten tegen diezelfde nazi's in 1945; hier kan men zich sinds de val van de Muur in 1989 weer ongehinderd van Tiergarten naar Unter den Linden begeven. Deze symboliek lijkt de groep echter te ontgaan. Maar het zijn dan ook geen toeristen, voor wie deze plek het hoogtepunt vormt van een bezoek aan de Duitse hoofdstad. Het zijn vrijwel allemaal Duitsers. Oude Duitsers, die deze plek ongetwijfeld reeds hebben bezocht en op deze ochtend meer oog hebben voor oude bekenden, dan voor de Koningin van de Oorlog, die vanaf de Brandenburger Tor op hen neerkijkt.

(4 juni 2003) Sinds afgelopen weekend weten wij waar Jezus is. Of in ieder geval was. Jezus bevond zich aan de andere kant van de Potsdamer Platz Arkaden. Wij waren daar met ons jaarlijks terugkerende Hemelvaartbezoek aan het shoppen, toen een zwerver ons dat meedeelde. Het was ons al opgevallen dat het erg druk was in het centrum van de stad. Het was Kirchentag in Berlijn. En niet zomaar Kirchentag, maar de eerste oecumenische: katholieken en protestanten die samen hun geloof vierden, gedachten uitwisselden, zongen, baden, samen waren. Kirche von unten wordt dat genoemd.

(26 mei 2003) Rode cijfers, twee topmanagers ontslagen, een hoogste baas die roept dat er absoluut geen sprake is van een crisis. Het gaat niet goed met de Deutsche Bahn. En dat is een slecht teken voor Duitsland. Denk maar aan wat er in Nederland is gebeurd na de totale ineenstorting van de NS. Nadat de media wekenlang overliepen van het 'rondje om de kerk', kwam opeens de halve Messias Pim Fortuyn om de hoek kijken. Om vervolgens op wonderbaarlijke wijze het CDA terug in het zadel te helpen. Als dat geen rondje om de kerk was.

(1 mei 2003) Voor de Rijksdag ligt een mooi groen grasveld. Daar kun je op zitten en naar de mensen kijken die in de rij staan om de glazen koepel op te mogen. Of je kunt er liggen en fantaseren wie er in de helikopter zit die naar het nabijgelegen Bundeskanzleramt vliegt. Want voor bijzonder hooggeplaatste buitenlandse bezoekers is het te gevaarlijk om in een auto door Berlijn te rijden. Meestal gaat het natuurlijk gewoon om politiehelikopters, die iets belangrijks in de lucht doen. Daar kun je dan ook lekker over filosoferen. Maar wat je er niet meer mag sinds deze week is voetballen.

(14 april 2003) Berlijn is een autostad. Ruime asfaltwegen lopen door Oost en West, een heuse Autobahn verbindt de meeste stadsdelen met de wijde wereld en zelfs in populaire woonwijken is een parkeerplaatsje altijd wel te vinden. Berlijn is nog één van de steden, waar je met openbaar vervoer of fiets meestal niet sneller bent dan met de auto. De stad beschikt over ruimte, en die wordt naast 'park' vooral in 'straat' omgezet. Het begrip Fußgängerzone leidt een moeizaam bestaan.

9 april 2003) Laten we nou eerlijk zijn: Duitse pennenlikkers hebben net zo'n verhouding tot inrichting en design als het met bloemetjes beschilderde porseleinen varken tot de veeteelt.