Columns

(1 oktober 2003) Het bestaan van de Berliner Zeitung kan niemand die langer dan een dag in Berlijn is geweest zijn ontgaan. Als je niet 's ochtends voor de ingang van het S-Bahnstation of 's middags voor de supermarkt bent aangesproken door een student met een stapel exemplaren van deze krant onder de arm en pen en aanmeldingsformulier in de aanslag, dan wel 's avonds in de kroeg.

Ik loop inmiddels al vijf jaar rond in Nederland. Onlangs heb ik mijn studie in het noorden verruild voor werk in het westen - een vaak voorkomend verschijnsel voor menig afgestudeerde Nederlander en een bekend fenomeen in Duitsland. Maar ik ben Duitser in Nederland.

(1 september 2003) Niet alleen heb ik iedereen die het wilde horen afgelopen winter verkondigd hoe ik uitgerekend dit jaargetijde in Berlijn weet te waarderen, het staat ook nog eens zwart op wit in een gastcolumn die ik voor deze site heb geschreven. Het valt dus niet te ontkennen, het zijn mijn woorden, "er gaat niets boven Berlijn in de winter."

(19 augustus 2003) Eigenlijk zou het prima stof zijn voor een kinderverhaal: midden in Berlijn ligt een verlaten sprookjespark. De draaimolens zijn vervallen, het reuzenrad staat stil, de levensgrote draken en olifanten zijn omgevallen en verwaarloosd. Maar temidden van de vergane glorie waart een oude man als een geest door een spookstad. Ja zeker, hier woont nog iemand. Het is de vroegere tekenaar van het park, de ontwerper van de sprookjesfiguren, een Engelsman nota bene, goedgehumeurd, vriendelijk voor kinderen en ietwat vereenzaamd.

(11 augustus 2003) Mijn op één na laatste Berlijnse bericht was een afscheidscolumn. Ik had dat expres zo gepland, zodat mijn laatste column een gewone zou kunnen worden. Ik houd helemaal niet van afscheid nemen en ik heb de afgelopen maand maar weer eens bewezen dat ik dat ook niet kan. Ik heb net gedaan alsof er niets aan de hand was, tot en met mijn 'niet-afscheidsfeest' een week voor mijn vertrek aan toe, en had alle regel- en inpakdingen voor de laatste week bewaard, waarin ik ook nog eens iedereen apart gedag wilde zeggen. Daarmee natuurlijk alles alleen maar erger makend.

(29 juni 2003) De afgelopen tijd stond Duitsland in het teken van stakingen en de nasleep daarvan. Waar West-Duitse arbeiders al decennialang 35 uur per week werken, moet er in Oost-Duitsland, dertien jaar na de eenwording, nog altijd 38 uur per week worden gewerkt. Daar gaan we de straat voor op, moet Jürgen Peters, vice-voorzitter van de grootste vakbond IG Metall, gedacht hebben. Vrijdag 27 juni kwam er echter een abrupt einde aan de stakingen toen ze door IG Metall werden afgeblazen. Sindsdien is het hommeles bij de vakbond.

(2 juni 2003) Ik ben dit stukje inmiddels zo'n dertig keer begonnen, maar mooier wordt het er toch niet van. Ik ben nou eenmaal niet poëtisch en word het vannacht ook niet, ondanks de lichtende Fernsehturm in het donker, waar ik om de vijf minuten zuchtend naar staar. De directe aanpak dus maar.

(23 juni 2003) Enkele jaren geleden zorgde de PvdA-politicus Thijs Wöltgens voor enige opschudding nadat hij ogenschijnlijk had gepleit voor aansluiting van Nederland bij Duitsland. Nederland, aldus de interpretatie van Wöltgens' uitspraak, zou op velerlei gebied zo zeer met Duitsland verbonden zijn dat het zich net zo goed tot zeventiende deelstaat van Duitsland zou kunnen uitroepen. Het kan echter geen kwaad wanneer Nederland zich af en toe wat meer van zijn grootte en gewicht bewust is en beseft dat veel van zijn belangen beter in de hoofdstad Düsseldorf van de deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) zijn te behartigen dan in Berlijn.

(16 juni 2003) Berlijn, zondagochtend half tien. Een groep van ruim honderd personen heeft zich verzameld bij deBrandenburger Tor, de plek die symbool staat voor zoveel ingrijpende gebeurtenissen uit het Duitse verleden. Hier marcheerden de nazi's na de machtsovername van Hitler in 1933; hier vochten Sovjetsoldaten hun laatste, verbeten straatgevechten tegen diezelfde nazi's in 1945; hier kan men zich sinds de val van de Muur in 1989 weer ongehinderd van Tiergarten naar Unter den Linden begeven. Deze symboliek lijkt de groep echter te ontgaan. Maar het zijn dan ook geen toeristen, voor wie deze plek het hoogtepunt vormt van een bezoek aan de Duitse hoofdstad. Het zijn vrijwel allemaal Duitsers. Oude Duitsers, die deze plek ongetwijfeld reeds hebben bezocht en op deze ochtend meer oog hebben voor oude bekenden, dan voor de Koningin van de Oorlog, die vanaf de Brandenburger Tor op hen neerkijkt.

(4 juni 2003) Sinds afgelopen weekend weten wij waar Jezus is. Of in ieder geval was. Jezus bevond zich aan de andere kant van de Potsdamer Platz Arkaden. Wij waren daar met ons jaarlijks terugkerende Hemelvaartbezoek aan het shoppen, toen een zwerver ons dat meedeelde. Het was ons al opgevallen dat het erg druk was in het centrum van de stad. Het was Kirchentag in Berlijn. En niet zomaar Kirchentag, maar de eerste oecumenische: katholieken en protestanten die samen hun geloof vierden, gedachten uitwisselden, zongen, baden, samen waren. Kirche von unten wordt dat genoemd.