Protestpartij met groeistuipen
Die Linke

Die Linke is de outsider bij de aanstaande bondsdagverkiezingen in september. Vertrouwend op een stevige machtsbasis in het oosten van het land, hoopt de partij haar huidige 53 zetels in de Bondsdag uit te breiden. Bij de laatste verkiezingen in 2005 haalde de partij als Linkspartei.PDS ruim 8 procent van de stemmen.

Vier jaar later, midden in een economische crisis, moet Die Linke haar slag slaan. De depressie toont genadeloos de zwakheden van de liberale markeconomie in zijn huidige vorm aan. Koren op de molen van de socialisten, zo lijkt het. Toch komt Die Linke tegen haar eigen verwachtingen in volgens de jongste peilingen niet verder dan 10 procent van de stemmen.

Uit enquêtes blijkt dat het Duitse electoraat de partij niet in staat acht de huidige problemen op te lossen. De socialisten blijven in de ogen van de kiezer in de eerste plaats een protestpartij, die ideologie boven een praktische en vooral haalbare oplossing stelt.

Problematisch verleden

Daarnaast kampt de partij met haar origine. Die Linke is een samenvoeging van de PDS, de democratische opvolger van de Oost-Duitse communistische partij SED, en de WASG. Deze Wahlalternative für Arbeit und soziale Gerechtigkeit werd in 2004 opgericht door kritische sociaaldemocraten en vakbondsleden. Zij vonden de SPD te flets en niet meer solidair genoeg.   

Vooral het antidemocratische verleden van de PDS kan Die Linke dit verkiezingsjaar parten spelen. In 2009 wordt de twintigste herdenking van de val van de Muur gevierd. Hierdoor staat het DDR-verleden meer in de schijnwerpers dan ooit.

De partij gaat de confrontatie met het verleden niet uit de weg. De vraag is of ze dit wel verstandig doet. Grote delen van de partij zijn het niet eens met de totale veroordeling van de DDR als een dictatoriale onrechtstaat. Zij pleiten voor een genuanceerder beeld, maar dit wordt door anderen weer uitgelegd als bagatellisering van de SED-dictatuur.

 Door de SED-erfenis was Die Linke bij andere partijen weinig geliefd. Vooral de sociaaldemocraten hekelden de origines van de partij. Daarnaast hebben zij grote moeite met lijsttrekker Oscar Lafontaine.

Nieuwkomer

De gewezen SPD-minister van Financiën stapte in 2005 uit frustratie met het beleid van de sociaaldemocraten over naar de WASG. Na voor de bondsdagverkiezingen van 2005 samen campagne te hebben gevoerd, fuseerden de WASG en de Linkspartei.PDS - zoals de Oost-Duitse partij zichzelf toen noemde - in 2007 tot Die Linke.

De voormalige leden van de PDS maken cijfermatig nog steeds de dienst uit, ook na de fusie. Zo'n 24 procent van het ledenbestand is afkomstig van de WASG, hoewel hun aantal gestaag groeit.

De fusiepartij profileerde zich nadrukkelijk als nieuwkomer in de Duitse politiek. Dit was enerzijds bedoeld om zich duidelijk te onderscheiden van de bestaande partijen, anderzijds om afstand te nemen van het Oost-Duitse verleden.

Pro-Europees

Die Linke wil in eerste aanleg “een democratische, sociale, ecologische, strijdbare, tolerante, feministische en anti-patriarchale partij zijn, die tegenwicht biedt aan de neo-liberale krachten in de samenleving”. Op het gebied van de buitenlandse politiek is Die Linke sterk pacifistisch en een fel criticaster van de NAVO en de Verenigde Staten. Zo wil de partij zo snel mogelijk een einde aan de Duitse missie in het noorden van Afghanistan.  In tegenstelling tot de Nederlandse zusterpartij SP voert Die Linke wel een pro-Europese koers. De partij is voorstander van een Europese Grondwet, op voorwaarde dat de Duitse kiezer hierover middels een referendum wordt geraadpleegd. Daarnaast wil Die Linke dat het Europees Parlement meer bevoegdheden krijgt, om de macht binnen de Europese instituties beter te verdelen.

Zie ook:
Verkiezingsprogramma Die Linke (PDF)
Verkiezingsspot Linke (video) 

Lees ook op het Duitslandweb:
Die Linke boekt succes, maar is het ook blijvend? 
DDR-verleden blijft Linke verdelen
Linkspartei spreekt steeds meer kiezers aan
In Hessen is Die Linke niet meer vies 
SPD onder vuur na Linke-flirt 

Afbeelding:
die-linke.de