De Beat-generation
DDR tot val Ulbricht: 1961-1971
Net als elders in de wereld waren Oost-Duitse jongeren in de jaren zestig wild, opstandig en gek van beatmuziek. Hun interesses, wensen en verlangens verschilden hemelsbreed van het burgerlijke toekomstideaal dat de partij voor ogen stond.
De populaire Oost-Duitse zanger Wolf Biermann in Leipzig, 1989
Anders dan in het Westen was in de DDR de strijd tegen de jeugdcultuur onderdeel van de Koude Oorlog en dus volledig gepolitiseerd. De partijleiding vond Westerse muziek, kleding, dans en niet te vergeten film levensgevaarlijk voor het socialisme. Tussen 1960 en 1963 werd de jeugdcultuur dan ook onderdrukt. Daarna volgde twee jaren van betrekkelijke tolerantie. De repressie keerde terug na 1965 om in de jaren zeventig noodgedwongen plaats te maken voor een iets toegankelijker houding.
In de jaren zestig was het opnemen, beluisteren en verspreiden van muziek van groepen als de Beatles, de Rolling Stones en de Kinks strafbaar. Maar dat weerhield natuurlijk niemand ervan om van deze verboden waren te genieten. Beatgroepen naar Engels voorbeeld schoten als paddestoelen uit de grond. Omstreden zangers als Wolf Biermann gingen met veel succes op tournee.
Het regime vocht een strijd die niet te winnen viel en moesten daarom in de jaren zeventig iets meer ruimte geven aan de eigentijdse muziek. Alles binnen bepaalde grenzen: punk en metal bleven bijvoorbeeld off limits.
Dat jongeren in de DDR zich niet herkenden in het socialistisch ideaal en de socialistische jeugdorganisaties meden, konden verstokte communisten maar moeilijk verwerken. De SED was begin jaren zestig nog zo hoopvol geweest over de potentie van de jeugd: deze generatie was de eerste die onbesmet was door het nazi-verleden, die was opgegroeid onder het socialisme en die dankzij de Muur was afgeschermd van westerse invloeden.
Trouwe partijleden geloofden oprecht dat uit deze `postmurale' generatie de eerste `nieuwe socialistische mens' kon groeien. De Nieuwe Mens was overigens een vrij burgerlijk wezen: hij moest namelijk `sauber und anständig' leven en zijn `Familie ehren'. Maar net als jongeren in het Westen deed de Oost-Duitse jeugd liever iets anders.