Einde tijdperk Adenauer 1963
BRD Wirtschaftswunder: 1949-1966
Begin jaren zestig nam de kritiek op de inmiddels 85-jarige Adenauer toe. Zelfs zijn eigen CDU-partij begon genoeg te krijgen van zijn autoritaire optreden. Een schandaal maakte voortijdig een eind aan zijn laatste termijn.
© DPA, nr. 13194815De pers had veel aandacht voor de debatten over de 'Spiegel'-affaire. De affaire vormde het einde van het bewind van Adenauer.
Adenauer had zijn populariteit in de jaren vijftig te danken aan het Wirtschaftswunder en zijn harde politiek ten opzichte van de DDR. Maar met het klimmen der jaren werd hij steeds autoritairder en stelde zich erg wantrouwig op tegenover mogelijke rivalen.
De bouw van de Muur verzwakte zijn positie verder: zijn Politik der Stärke was mislukt. Pas na flink politiek geharrewar kon hij in 1961 opnieuw bondskanselier worden. Hij moest echter wel beloven dat hij op zou stappen na de helft van zijn termijn.
De Spiegel-affaire luidde vervolgens het einde in van zijn indrukwekkende politieke loopbaan. Het kritische tijdschrift Der Spiegel publiceerde in 1962 een artikel over de treurniswekkende toestand van de Bundeswehr - de BRD had sinds 1955 immers weer een eigen leger.
Dit artikel viel niet goed bij de regering: minister van Defensie Franz Jozef Strauss beschuldigde schrijver Conrad Ahlers en uitgever Rudolf Augstein van landverraad. Het hoofdkantoor van Der Spiegel werd door de politie doorzocht en Augstein en Ahlers werden gearresteerd. Deze overtrokken reactie, die deed denken aan de nazi-tijd, wekte een golf van verontwaardiging op. Een gerechtelijk onderzoek moest uitsluitsel geven over de beschuldigingen aan het adres van Der Spiegel.
Adenauer beging vervolgens de blunder om opnieuw te spreken van landverraad voordat de uitkomst van het gerechtelijk onderzoek bekend werd. Uit dit onderzoek bleek echter dat hier geheel geen sprake van was. Vervolgens weigerde Adenauer ook nog eens om de verantwoordelijke minister Franz Josef Strauss te ontslaan.
Video Tagesschau
De FDP-ministers in het kabinet traden hierop allen af. Bij de vorming van de volgende regering was Adenauer nog wel betrokken, maar moest hij al snel plaatsmaken voor Ludwig Erhard.