Wilsbeschikking Duitse patiënt bindend
Nieuws

Meerderjarigen kunnen op voorhand zelf bepalen hoe ze medisch willen worden behandeld, als zij bijvoorbeeld door een verkeersongeluk in coma zijn geraakt. Zo kan iemand schriftelijk vastleggen dat de behandeling moet worden gestopt als blijkt dat amputatie van beide benen de enige mogelijkheid tot overleven is, zo stelt Tagesschau Online.  

Tot nu toe konden artsen patiëntenverklaringen negeren. De wetswijzinging moet hier veranderen in aanbrengen. Actieve euthanasie blijft in alle gevallen verboden. In Nederland is dit in bijzonder schrijnende gevallen wel toegestaan.

Van de ongeveer 81 miljoen Duitsers hebben ongeveer negen miljoen een medische wilsbeschikking. Mocht een wilsonbekwame patiënt niet hierover beschikken, moet de arts handelen naar de vermoedelijke wil van de zieke.

Beperkingen

Daarbij komt dat een wilsbeschikking alleen van toepassing is op de zaken die de patiënt zelf heeft aangegeven. Een kankerpatiënt zonder uitzicht op genezing kan zijn behandeling niet laten stopzetten als zijn wilsbeschikking daarin niet of gedeeltelijk voorziet. Bij twijfel mag alleen de rechter daarover uitspraak doen.     

Ook behouden artsen de theoretische mogelijkheid de vooraf geuite wensen van een patiënt te negeren. Als een zwaar dementerende patiënt toch zichtbare levensvreugde vertoont, kan de arts de behandeling voortzetten, ook als de wilsbeschikking van de desbetreffende patiënt het tegenovergestelde verklaart. 

Totnogtoe waren Duitse artsen in verreweg de meeste gevallen verplicht een patiënt tot het einde toe te behandelen. Het stopzetten van medicatie was in sommige gevallen wel toegestaan. De patiënt moest daartoe wel een verklaring hebben afgelegd én in de terminale fase van zijn ziekte verkeren.

Gevoelig thema

Het in Duitsland zeer gevoelige thema stond op de Bondsdag-agenda na een motie van de SPD-parlementariër Joachim Stünker. Zijn voorstel om wilsbeschikkingen bindend te maken voor artsen, werd door 317 van de 555 aanwezige Bondsdagleden gesteund, 233 stemden tegen. Vijf leden onthielden zich van stemming.

In maart 2007 debatteerde de Bondsdag ook al over de motie van Stünker. Hoewel een meerderheid zich achter de motie schaarde, stemde de Bondsdag nog niet over het wetsvoorstel.

Het constitutioneel gerechtshof in Karlsruhe besloot in 2003 dat artsen zich aan de schriftelijke wilsbeschikkingen van patiënten moeten houden. In de praktijk is gebleken dat medici vaak twijfelen aan de patiëntenverklaringen en uit angst voor vervolging toch vaak tegen de wilsbeschikkingen ingaan. De juridische grens tussen euthanasie en het stopzetten van de behandeling met dodelijke afloop is niet altijd duidelijk, waardoor artsen vaak het zekere voor het onzekere nemen.

De discussie rond de laatste wensen van doodzieke patiënten ligt in Duitsland zeer gevoelig. Een begrip als euthanasie – Grieks voor ‘goede dood’ – wordt in de Bondsrepubliek vermeden, omdat de nationaal-socialisten de term als eufemisme gebruikten voor de moord op onder meer geestelijk gehandicapten. De gangbare term is daarom Sterbehilfe, hulp bij het sterven.

Schrikbeeld

Bij de euthanasiediscussie komt bij tegenstanders altijd het schrikbeeld naar voren dat mensen beslissen over de dood van een ander. “Artsen kunnen vergissingen maken bij de interpretatie van een wilsbeschikking, met dodelijke gevolgen”, aldus CDU-Bondsdaglid en theologe Julia Klöckner.

In Nederland is de wilsbeschikking van een patiënt al langer rechtsgeldig. Maar slechts een half procent van de Nederlanders heeft een dergelijk document laten opstellen, zo concludeerden onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen in 2005. Volgens hen hebben Nederlandse artsen weinig profijt ervan, aangezien de beschikbare wilsbeschikkingen vaak te vaag zijn opgesteld.

                                                                Spiegel Online / faz.net / tagesschau.de

Afbeelding:

brykmantra, flickr.com