Protest tegen megaproject spoor Stuttgart groeit
'Het nieuwe hart van Europa' met nieuw station en traject

Imposante getallen omgeven het project Stuttgart 21: drie nieuwe treinstations, een 32 kilometer lange tunnel, vierduizend nieuwe arbeidsplaatsen en maximaal 8 miljard euro aan nieuwe investeringen. Maar ook: 7 miljard euro aan geschatte kosten en twintigduizend demonstranten die half augustus blijk gaven van hun ongenoegen tegen het in hun ogen megalomane project.

Nieuwe hart 

Stuttgart 21 moet van de Zuid-Duitse stad ‘het nieuwe hart van Europa’ maken. Daarover laat de projectwebsite www.das-neue-herz-europas.de geen misverstand bestaan. De nieuwe spoorverbinding tussen Stuttgart en het nabijgelegen Ulm moet de steden aansluiten op het hogesnelheidstraject tussen Parijs en Boedapest.

Daartoe wordt het huidige kopstation van Stuttgart omgebouwd tot een doorgangsstation, dat compleet ondergronds wordt aangelegd. De stad verwacht veel nieuwe investeringen in woon- en werkruimte op het gebied dat daarmee bovengronds vrijkomt. Ook de luchthaven van Stuttgart wordt op de hogesnelheidslijn aangesloten.

Torenhoge kosten 

Veel inwoners van Stuttgart zijn bang dat de torenhoge kosten van het megaproject ten koste gaan van de nodige investeringen in de regionale infrastructuur. Daarnaast verwijten zij de politiek geen inspraak te hebben gehad. Stuttgart 21 is een gezamenlijk project van de stad Stuttgart, de deelstaat Baden-Württemberg en de Duitse spoorwegen.

De tegenstanders voelen zich bevestigd door het Umweltbundesamt, een wetenschappelijk milieuadviesorgaan van de overheid. Dat presenteerde half augustus een rapport waarin het nut van het project zwaar in twijfel wordt getrokken. Stuttgart 21 werkt geen flessenhals in het spoortraject weg, zoals de initiatiefnemers beweren, maar veroorzaakt er een. Echte baten levert het volgens de opstellers van het rapport nauwelijks op. Zij vinden de kosten van 7 miljard euro bovendien veel te laag ingeschat.

Demonstraties 

Stuttgart 21 gaat al gepaard met demonstraties sinds de partners in juli 2007 definitief tot het prestigeproject besloten. De protesten kregen vanaf eind 2009, naar analogie van de Oost-Duitse Montagsdemonstrationen, een wekelijks karakter. Begin deze maand is, naar aanleiding van het rapport en met het begin van de afbraak van het oude station, de animo voor de demonstraties explosief gegroeid. Vorige week trokken rond twintigduizend demonstranten door de straten van Stuttgart, onder wie prominenten van de Groenen en Die Linke. Honderden demonstranten bezetten daarbij kortstondig het stationsgebouw.

De tegenstanders van Stuttgart 21 menen dat een grondige verbouwing van het huidige Stuttgarter station goed genoeg is. Dan wordt ook de enorme, onder Stuttgart gelegen waterbron met rust gelaten. Niemand kan voorspellen welke invloed het nieuwe station – twaalf meter diep en honderd meter breed – heeft op de waterdruk van de bron en de daaruit puttende kuurbaden in en rondom Stuttgart.

Onverstoorbaar 

De initiatiefnemers van het project zetten de bouwwerkzaamheden onverstoorbaar voort. Het logo van das-neue-herz-europas.de is veelzeggend een hart met het opschrift “de argumenten vóór wegen het zwaarst”. De website somt er 21 op, van ‘sneller verkeer’ tot ‘minder geluidsoverlast’ en ‘meer banen’. Ook is het volgens de voorstanders van Stuttgart 21 alleen al wegens de kosten geen alternatief om te stoppen. Daarmee wordt volgens de woordvoerder van het project 1,4 miljard euro weggegooid.

Komende maandag zullen de demonstranten weer duidelijk maken dat deze argumenten hen niet overtuigen.