Commentaar: Kritiek op handelsoverschot is onzin
Econoom Brzeski over de Duitse export en investeringen

De Duitsers hebben het weer gedaan. De eurocrisis, het zwakke economische herstel, de Franse hervormingsachterstand, deflatie. Allemaal het gevolg van te grote Duitse handelsoverschotten. Wat begon met een bericht van het Amerikaanse ministerie van Financiën werd dankbaar overgenomen door analisten en commentatoren en vindt nu zijn hoogtepunt in een officieel onderzoek van de Europese Commissie. Duitslandbashers hopen stiekem dat het slimste jongetje van de klas eindelijk een pak slaag krijgt. Duitse patriotten hoeven zich niet boos te maken, het is maar een storm in een glas water.

De kritiek op de Duitse handelsoverschotten is natuurlijk grote onzin. De Duitsers manipuleren de wisselkoers niet en hebben ook geen importbarrières. De export is de afgelopen jaren minder hard gegroeid dan die van Spanje en de handelsbalans is nu al in evenwicht met de rest van de eurozone.

Het overschot komt door de exportsuccessen in verschillende opkomende landen en in de VS. De Duitsers minder laten exporteren, wordt dan ook moeilijk. De UEFA vraagt Bayern München ook niet met een speler minder te spelen omdat het elke wedstrijd wint. Bovendien doet de kritiek op de zwakke particuliere consumptie op dit moment niet ter zake. Van alle eurolanden groeide de consumptie sinds 2009 alleen in Luxemburg harder dan in Duitsland.

Binnenlandse investeringen 

En zelfs al vindt de Commissie het Duitse handelsoverschot te hoog, wat moet Duitsland dan doen? De fabrieken in november al sluiten voor de rest van het jaar? Minder concurrerende bedrijven zouden hoogstens landen helpen die in directe concurrentie staan met Duitsland op de internationale markten. Dat zijn Frankrijk en Italië, maar niet de Zuid-Europese landen. Die profiteren juist van de Duitse export omdat ze vaak een onderdeel zijn van de Duitse productieketen. De Duitsers zullen dus blijven exporteren.

De huidige kritiek snijdt alleen hout als het gaat om de binnenlandse investeringen. Die zijn de afgelopen jaren namelijk sterk achtergebleven. Meer Duitse investeringen zijn goed voor Duitsland, maar slechts in zeer beperkte mate voor de rest van Europa. Om het handelsoverschot te verlagen met 1 procent van het bruto binnenlands product (bbp) moet het begrotingstekort volgens berekeningen van de Commissie met meer dan 2 procent van het bbp oplopen. Weinig kans dat de hoeder van de Europese begrotingsregels een land met een schuldgraad boven 80 procent van het bbp zal oproepen nieuwe schulden te maken.

Waarschijnlijk zal de Commissie Duitsland alleen voorzichtig vragen iets meer te doen voor de binnenlandse investeringen. En dat wordt tijdens de coalitieonderhandelingen sowieso al besproken. Zo bezien is de storm van de afgelopen week alleen rugwind voor de nieuwe regering. Rugwind in een glas water. 

Carsten Brzeski is Senior Economist bij ING in België voor de Eurozone en Duitsland en schrijft regelmatig in Nederlandse en internationale media. Deze column is met toestemming overgenomen uit de Belgische krant De Tijd.