Lijken in de kluis
Amerikaanse hypotheken en de Duitse bankencrisis

door Karen Bos

Veel deelstaatministers hebben namelijk leuke nevenfuncties bij deelstaatbanken. Wolfgang Gerke, hoogleraar economie in Erlangen en financiële autoriteit: "Het is niet in het belang van de politici om Landesbanken te laten fuseren. Dan raken ze namelijk hun bijbanen kwijt." Maar de politici weten doorgaans weinig van bankieren en houden zich soms nauwelijks met de bank in kwestie bezig.

De overheid is óók verwikkeld in het debacle van IKB. KfW, ‘bank van federale overheid en deelstaten’, is grootaandeelhouder van IKB en leidt de reddingsactie van deze bank. Van de Landesbanken is de overheid eveneens voor het overgrote deel aandeelhouder, in allerlei verschillende gedaantes – als spaarbank, girocentrale of deelstaat.

Lijken in de kast

De inmenging van de overheid in de banken blijkt nu fataal . De regionale politiek heeft de banken log en duur gehouden en heeft gefaald in haar toezicht. Door de overheidsbemoeienis zijn de Landesbanken inefficiënt en hebben ze moeite geld te verdienen. Juist daarom heeft het management van een bank als SachsenLB zich op de subprimehypotheken gestort voor een snelle winst. Terwijl dit management, net als dat van de meeste regionale banken, bijna niets afweet van internationaal bankieren.

Het lijkt erop dat de bankencrisis er nu dan toch toe heeft geleid dat het bankensysteem in beweging komt. SachsenLB zal worden overgenomen door de Landesbank van Baden-Württemberg (LBBW), die op dit moment ook in gesprek is met de Landesbank van Beieren over een fusie. Gerke: "De Landesbanken zijn veel te weinig kostenbewust. Alleen dat al dwingt tot samengaan. Verder is het noodzakelijk dat er meer expertise komt. Geen politici in de raden van commissarissen, maar financiële vaklui." 

Het zal echter nog wel een hele tijd duren voordat het vertrouwen in de Duitse banken is hersteld. Het is niet uitgesloten dat een andere Duitse bank nog lijken in de kast heeft. Na de uitglijer van IKB noemde Bundesbank-president Axel Weber de betrokkenheid van Duitse banken bij de onroerendgoedmarkt in de VS “overzichtelijk en alles bij elkaar beperkt”. Dit was een paar weken voor de crisis van SachsenLB.

Karen Bos is medewerker van het Duitslandweb.