Puberende Duitsers

Als mijn kinderen op het matje worden geroepen omdat ze veel te laat naar bed gaan of veel te lang op de computer spelen, is hun defensiestrategie vooral heel hard te schreeuwen en zo snel mogelijk naar de andere te wijzen als de echte zondebok. De gespeelde opwinding is de aanvallende verdediging om hun eigen gedrag te maskeren, wetende dat hun ouders liever rust hebben in huis. Dat gedrag oefenen biedt kansen voor een carrière in de Duitse politiek. Want heel hard schreeuwen en een zondebok zoeken ter afleiding van de eigen tekortkomingen is de nieuwste trend in de Duitse politiek.

Duitse kritiek op de Europese Centrale Bank (ECB) is niet nieuw. In de loop van de eurocrisis hebben de Duitse centraal bankiers Axel Weber en Jürgen Stark zelfs de handdoek in de ring gegooid en zijn ze vertrokken omdat ze het niet eens waren met het beleid van de ECB.

Dat de kritiek op de ECB nu uit de allerhoogste rangen van de Duitse politiek komt, is echter nieuw. Met zijn uitspraak dat het beleid van de ECB verantwoordelijk is voor de opkomst van de antimigratiepartij AfD in Duitsland ging minister van Financiën en politiek veteraan Wolfgang Schäuble te ver. Iemand die zó van regels en afspraken houdt, zou moeten weten dat de Europese verdragen de Europese politici verbieden invloed uit te oefenen op de ECB.

Wat bezielt Schäuble? Meer dan een jaar voor de Duitse verkiezingen lijkt Schäuble een belangrijke doelgroep voor zich te willen claimen: de spaarders en de gepensioneerden. Dat is met afstand de grootste groep kiezers in Duitsland. Met zijn kritiek op de ECB zoekt Schäuble een externe zondebok en kan hij zich opwerpen als de grote redder. Hij speelt echter met vuur.

Ook al heeft Schäuble zijn kritiek inmiddels gerelativeerd, de geest is uit de fles. Schäuble heeft de Duitse kritiek op de ECB gelegitimeerd. En zo is een nieuw rondje hevige ECB-bashing begonnen, door politici, wetenschappers en zelfbenoemde experts.

Gevolgen voor het beleid van de ECB zal dat niet hebben. De Duitsers staan te geïsoleerd in de ECB om een verschil te maken. Om een oud citaat van Bild-Zeitung te misbruiken: Duitse kritiek hoort bij het ECB-beleid zoals tomatensaus bij spaghetti.

Het ergste aan de kritiek is dat ze de aandacht afleidt van de echte problemen in Duitsland. De banksector en het pensioenstelsel zijn al langer aan hervormingen toe. De lage rente is niet de oorzaak van die problemen, alleen brengt de lange rente de problemen nu sneller aan de oppervlakte. 

Ook leidt de ECB-bashing de aandacht af van de vraag waarom de regering bij negatieve rentes op staatsobligaties niet méér investeert, en waar de grote Duitse stap naar meer integratie in de eurozone blijft.

Voor de toekomst van de eurozone en voor de rust in mijn gezin is het te hopen dat het pubergedrag snel verandert.

Carsten Brzeski is Chief Economist bij ING in Frankfurt am Main en schrijft regelmatig in Nederlandse en internationale media. Deze column is met toestemming overgenomen uit de Belgische krant De Tijd.