Verkiezingen MeckPomm: AfD groter dan CDU

De Alternative für Deutschland (AfD) is de grote winnaar van de verkiezingen in de Duitse deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren. De partij haalde zondag 20,8 procent van de stemmen en is daarmee groter dan de christendemocratische CDU.

Vooral veel mensen die bij de vorige verkiezingen niet hebben gestemd, kozen nu voor de AfD. De vluchtelingencrisis speelde bij de verkiezingen een belangrijke rol. Veel kiezers gaven volgens onderzoeksbureau Infratest Dimap aan dat de vluchtelingenpolitiek doorslaggevend was bij hun partijkeuze. Bijna de helft van de kiezers zegt bang te zijn voor de toestroom van vluchtelingen en vindt ook dat voor deze groep meer wordt gedaan dan voor de eigen bevolking.

Grootste partij in Mecklenburg-Voorpommeren is de SPD met 30,6 procent van de stemmen (5 procent minder dan in 2011). Dat is mede te danken aan de populariteit van SPD-minister-president Erwin Sellering. Die Grünen en de extreem-rechtse NPD, tot zondag nog in het deelstaatparlement vertegenwoordigd, haalden de kiesdrempel van 5 procent niet en keren dus niet terug in het parlement. Ook de liberale FDP heeft de kiesdrempel niet gehaald. De Landtag, zoals het deelstaatparlement heet in Duitsland, bestaat nu uit vier partijen: SPD, AfD, CDU en Die Linke.

Regeringspartijen SPD en CDU, die sinds 10 jaar in Mecklenburg-Voorpommeren regeren, hebben genoeg stemmen gehaald om hun coalitie voort te zetten. De verwachting is dat ze dat ook doen. Ze hebben meer dan de helft van het aantal zetels. 

De opkomst bij de verkiezingen was 61,6 procent, zo'n 10 procent meer dan vijf jaar geleden, meldden Tagesschau.de en de Frankfurter Allgemeine Zeitung

De voorlopige verkiezingsuitslag:
SPD: 30,6 procent
AfD: 20,8 procent
CDU: 19 procent
Die Linke: 13,2 procent
Die Grünen: 4,8 procent
FDP: 3,0 procent
NPD: 3,0 procent

Schuld van Merkel

De Beierse zusterpartij CSU geeft kanselier Merkel de schuld van de verkiezingsnederlaag van de CDU, meldde de Tagesschau maandag. De CSU eist van de kanselier een harder vluchtelingenbeleid. "De stemming onder de bevolking kun je niet meer negeren", aldus de Beierse minister van Financiën Söder, "er is een koerswijziging nodig in Berlijn." Ook vanuit de CDU zelf klinkt kritiek op Merkel. Veel CDU-stemmers hebben nu voor de AfD gekozen, aldus prominent Bondsdaglid Wolfgang Bosbach. Merkels beleid noemde hij in dit verband "een groot probleem".

Merkel zelf heeft maandag de verantwoordelijkheid voor de nederlaag op zich genomen. Ze erkent ook dat dit met haar vluchtelingenbeleid te maken heeft. "Toch houd ik de beslissingen zoals die zijn getroffen voor juist", aldus de kanselier vanuit China, waar ze deelneemt aan de G-20-top. Nu zou iedereen erover na moeten denken "hoe we het vertrouwen terug kunnen winnen en in eerste plaats natuurlijk ik". 

Ook Die Linke heeft veel kiezers aan de AfD verloren volgens Infratest Dimap. De Tagesschau concludeert dat Die Linke altijd de proteststemmen wist te mobiliseren tegen de sociale ongelijkheid, maar dat thema heeft aan belang ingeboet omdat het veel kiezers economisch voor de wind gaat.  De AfD profiteerde van het verzet tegen maatschappelijk-politieke ontwikkelingen, dat nu een veel grotere rol speelt. 

'Bloedbad'

'Een schervengericht', 'een storm van protest', 'een kettingzaag-bloedbad' zelfs: de Duitse media zijn niet zuinig in hun oordeel over de uitslag. De AfD heeft "hele stukken uit de CDU, de SPD en Die Linke gesneden", schrijft commentator Heribert Prantl in de Süddeutsche Zeitung, je zou het een "kettingzaag-bloedbad" kunnen noemen. Maar dat overleeft de Duitse democratie volgens hem wel. Hij denkt niet dat het succes van de AfD van lange duur is. 

De FAZ noemt de verkiezingsuitslag een "schervengericht over het beleid van de gevestigde partijen". Het gaat de kiezers niet alleen om de vluchtelingen maar om "een politiek waarvan ze de voorwaarden niet (meer) accepteren, waarvan de acteurs niet (meer) als vertegenwoordigers van het volk worden erkend en om democratische instituties, waarvan de werkwijze en de resultaten niet (meer) worden geaccepteerd". Wie denkt dat hij deze woede niet serieus hoeft te nemen, komt erin om, aldus de FAZ.

Spiegel Online noemt de uitslag een "storm van protest" en een "debakel voor Merkel". Merkels eigen kieskring Stralsund bevindt zich in Mecklenburg-Voorpommeren. De AfD heeft bij wijze van spreken in Merkels woonkamer een opstand van de kiezers in gang gezet en er een één-thema-verkiezing van gemaakt: tegen haar vluchtelingenpolitiek. Steeds meer kiezers keren zich af van de gevestigde partijen en daarbij maakt het klaarblijkelijk niet meer uit of het hen economisch goed gaat of niet. Merkel moet de komende periode nog meer uitleggen en overtuigen, aldus Spiegel Online.

Die Welt verwacht dat degenen die al langer met Merkel willen afrekenen, nu hun slag gaan proberen te slaan. De CDU zal in ieder geval de komende tijd verder wegzakken, verwacht de krant. De AfD heeft de Oost-Duitse deelstaat weinig te bieden, schrijft plaatsvervangend hoofdredacteur Ulf Poschardt. Het grootste deel van de partij is niet geschikt voor het parlementswerk, laat staan voor een regering en ze jaagt buitenlandse investeerders weg.