Kritiek op brief Merkel over toetreding Turkije
Nieuws

Merkel schreef haar brief o.a. aan Silvio Berlusconi (Italië), Wolfgang Schüssel (Oostenrijk), Jean-Pierre Raffarin (Frankrijk), Jean-Claude Juncker (Luxemburg), Pedro Lopes (Portugal), Kostas Karamanlis (Griekenland), Juhan Parts (Estland) en Jan-Peter Balkenende. Ze vraagt hen te pleiten voor een geprivilegieerd partnerschap voor Turkije, zowel in hun eigen landen als binnen de EVP, de Europese christen-democratische partij. Dit houdt in dat Turkije geen volwaardig lid van de EU wordt, maar wel een bijzondere status inneemt. Volgens Merkel zou de EU een volledig lidmaatschap van Turkije financieel en institutioneel niet aan kunnen.

Binnen de EU is verbaasd gereageerd op haar brief. Volgens Luxemburgs regeringsleider Juncker heeft Turkije al vijf jaar de status van kandidaat-lidstaat en is het dus te laat om het land een geprivilegieerd partnerschap aan te bieden. Diplomaten in Brussel verwezen naar het besluit dat de Europese regeringsleiders in 1999 in Helsinki hebben genomen om Turkije kandidaat-lid te maken. Volgens hen kan de EU daar nu niet meer van terugkomen. Vanuit Nederland is er nog niet gereageerd op de brief van Merkel.

Kanselier Gerhard Schröder is het met die kritiek eens. Hij liet uit Hongarije weten dat de EU haar woord moet houden als Turkije aan de gestelde voorwaarden voldoet. "Turkije is veertig jaar lang een mogelijke toetreding beloofd, als het aan de voorwaarden voldoet." Wel zullen volgens de Schröder de onderhandelingen veel langer duren dan met andere landen het geval is geweest. Maar in tegenstelling tot Merkel vindt hij dat toetreding van Turkije de veiligheid van Europa kan verbeteren.

Ook binnen haar eigen partij is er kritiek op Merkels initiatief. Partijgenoot Volker Rühe liet weten dat het de regering van Helmut Kohl is geweest die in 1997 het perspectief tot toetreding van Turkije mede heeft ondertekend. "Als we nu de deur dichtslaan, destabiliseren we het land en versterken we daar de anti-Europese krachten", aldus Rühe.

De Europese Commissie doet begin oktober aanbevelingen voor de toetreding van Turkije tot de EU. In december zullen de Europese regeringsleiders een beslissing nemen. Zoals het er nu naar uitziet is een meerderheid binnen de EVP voor toetreding van Turkije. De directeur van het Zentrum für Turkeistudien in Essen, Faruk Sen, meent dat Merkel de brief geschreven heeft uit binnenlands-politieke overwegingen. "Ze gebruikt de huidige kritische instelling in Europa ten opzichte van de islam om stemmen te winnen." Zondag vinden er verkiezingen plaats in de deelstaten Saksen en Brandenburg. Volgens een opiniepeiling van onderzoeksbureau Emnid, uitgevoerd in opdracht van Die Welt, is 57 procent van de Duitsers, inmiddels tegen toetreding van Turkije. In april ging het nog om 51 procent. Slechts 34 procent staat positief ten opzichte van de toetreding.

Frankfurter Allgemeine Zeitung
Merkel macht Stimmung gegen EU-Beitritt der Türkei

Die Welt
Merkel wirbt um Verbündete gegen EU-Beitritt der Türkei
EU-Beitritt der Türkei stößt auf immer mehr Ablehnung

Der Spiegel
Berlin und Brüssel über Merkels Türkei-Offensive empört