Nek-aan-nek-race in Noordrijn-Westfalen

Noordrijn-Westfalen is de Duitse deelstaat met de meeste inwoners en voor Nederland economisch de belangrijkste. De verkiezingen zondag zijn de laatste deelstaatverkiezingen voordat in september een nieuwe Bondsdag wordt gekozen. Als de CDU de grootste wordt, is het gedaan met de euforie binnen de SPD over hun nieuwe lijsttrekker Martin Schulz.

CDU-leider en kanselier Angela Merkel deed zaterdag nog een duit in het zakje. Ze verweet de rood-groene deelstaatregering op krediet te leven, een 'Politik auf Pump'. Een gevoelig punt, want inderdaad, Noordrijn-Westfalen steekt zich dieper in de schulden dan de meeste andere deelstaten. De verkiezingsretoriek van Merkel werd onderbouwd door een artikel van journalist Ralph Bollmann op de website van de Frankfurter Allgemeine Zeitung zaterdag: Die Pleite am Rhein.

Hoge schulden

Bollmann zet uiteen dat de deelstaat, die na de oorlog floreerde door de vele industrie en de mijnbouw een traditie heeft van slecht financieel bestuur. Niet alleen steden met een hoge werkloosheid, zoals Oberhausen, maar ook bloeiende steden als Bonn en Keulen zitten tot over hun oren in de schulden en politici hebben zich hier meer dan eens vergaloppeerd aan prestigeprojecten. CDU-lijsttrekker Armin Laschet beloofde zaterdag dat zijn partij het tij zal keren. Ook heeft hij zich in de campagne opgeworpen als de man die het fileprobleem in het Roergebied gaat aanpakken.

Laschets tegenstreefster, minister-president Hannelore Kraft, hoort tot de populairste politici van Duitsland. Ze leidt sinds 2010 de regering en kon vol zelfvertrouwen beginnen aan haar campagne voor herverkiezing. De SPD stond begin april met rond 37 procent van de stemmen zo’n 10 procent voor op de CDU en lijsttrekker Martin Schulz leek haar partij vleugels te geven. Maar de CDU viel haar regering hard aan op het veiligheidsbeleid, waar inderdaad aantoonbare fouten zijn gemaakt de laatste jaren. Zelfs de meest vergevingsgezinde kiezer heeft meegekregen hoe de politie de controle verloor tijdens nieuwjaarsnacht in Keulen, hoe de inbraakcijfers stegen, en hoe de pleger van de aanslag in Berlijn Anis A. zich in de deelstaat kon ophouden. Gevraagd naar het recente verlies van kiezers liet Kraft weten dat ze peilingen niet meer gelooft. Het verschil tussen peilingen en uitslagen de laatste tijd maakt duidelijk dat je "daar geen zekerheid krijgt", zei Kraft vrijdag bij ZDF.

Peilingen

Of Kraft nogmaals het vertrouwen krijgt van een meerderheid van de kiezers is dus maar zeer de vraag. Verder regeren met Die Grünen lijkt sowieso geen optie meer. Die Grünen staan in de peiling van Forschungsgruppe Wahlen van afgelopen donderdag op 6,5 procent. Ook Die Linke haalt met 6 procent waarschijnlijk maar net de kiesdrempel. De FDP staat op 13,5 procent en de AfD zou volgens deze peiling met 6,5 procent voor het eerst in NRW in het deelstaatparlement komen.

Deze verdeling van de stemmen maakt het lastig om een coalitie te vormen. De formatie ligt toch al onder een vergrootglas, omdat elke keuze als signaal voor de Bondsdagverkiezingen kan worden opgevat. Zo zullen SPD en Groenen niet snel Die Linke als derde partij vragen - als ze überhaupt een meerderheid halen. SPD, FDP en Grünen zouden samen kunnen regeren, maar dat wil de FDP niet. Een coalitie van CDU, FDP en Groenen willen de Groenen niet. Blijft een grote coalitie van SPD en CDU over.