Courgette
Berlijnse Berichten

Toen mijn toenmalige Nederlandse vriendje mij hier bezocht, bleek dat ik nog echter niet heel erg succesvol was. Hij lachte me hard uit en zei dat ik klonk als een Nederlandse schooljuf die te hard haar best deed. Sindsdien probeerde ik dus wat minder krampachtig accentloos te spreken. Ik heb echter ook een Rudi Carrell-complex, dus dat was allemaal nog niet zo makkelijk, toen ik hier twee jaar geleden weer kwam.

Behalve met een niet feilloze uitspraak, kampte ik met een gebrek aan woordenschat. Meestal werkt de truc Nederlandse woorden zo Duits mogelijk uit te spreken wel, maar daar red je het ook niet altijd mee. Zo stond ik hier eens in een supermarkt bij de groenteafdeling met een courgette in mijn hand en een weegschaal voor mijn neus waar geen plaatjes, maar woorden op stonden. Nergens zag ik courgette staan. Ik hield de courgette dus omhoog en vroeg aan de vrouw achter mij hoe dat ding heette. Minachtend keek ze me aan en liep zonder een woord te zeggen weg. Zo stom kon een mens kennelijk niet zijn: ik moest haar wel voor de gek houden. Op dus naar een medewerkster van de supermarkt. "Mevrouw, ik kom uit Nederland. Daar noemen wij dit een courgette. Hoe heet het hier?" Ik oogstte nu een verbaasde blik. Zucchini, zei ze snel, en liep ook weg. Ik voelde me een beetje lullig, maar kon dat ding in ieder geval kopen.

Mijn vrienden hier kijken nooit minachtend, maar hadden, zeker aan het begin, veel lol om mijn Nederlandse Duits. Net in Berlijn had ik bijvoorbeeld nauwelijks meubels. De vorige bewoner van mijn eerste kamer had echter zijn bankstel achtergelaten. Echt mooi is-ie niet, zeiden mijn huisgenoten. Nee, beaamde ik, aber ich kaufe mir ein Kleid um drauf zu legen. Daar moesten ze erg om lachen. Marja koopt een jurk voor haar bank!!!

De naamvallen zijn niet eens het grootste probleem. In de spreektaal raffel je die makkelijk af: het verschil tussen een m en een n hoor je nauwelijks. Lastiger zijn bepaalde woorden en uitdrukkingen. Juist omdat de talen zo op elkaar lijken, denk je dat het niet zo moeilijk is, maar er zijn toch een aantal rottige woordjes en addertjes onder het gras. Ik heb in 1996 een halfjaar lang het klinkt als vertaald met: es klingelt wie, omdat ik het woord klingeln wel kende, en klingen nog niet. Vlak voor ik terug ging naar Nederland, legde een Duitse vriend me uit, dat het gewoon es klingt moest zijn. Klingeln betekent rinkelen. "Waarom zeg je dat nu pas?" vroeg ik verbaasd. "Ik vond het zo schattig, ik wilde het zoveel mogelijk horen", zei hij grinnikend. En hij was niet de enige die mij niet op mijn fouten wees. De meeste Duitsers vinden zoiets onbeleefd. Pas als ze je wat beter kennen, vragen ze voorzichtig of je het erg vindt als ze je verbeteren.

Inmiddels ratel ik er snel en gemakkelijk in het Duits op los. Op goede dagen, of als ik wat gedronken heb, merken mensen soms niet eens dat ik geen Duitse ben. Elke keer als me dat overkomt, gloei ik van binnen weer een beetje van trots, maar helaas nooit lang.

Laatst was er iets mis met de trappers van mijn fiets. Als ik vaart wilde maken, trapte ik steeds door, en ook de rem begon te haperen. Zelfbewust begon ik aan de fietsenmaker uit te leggen wat het probleem was, maar al pratend raakte ik in grote verwarring. De fietsenmaker keek me steeds vragender aan. Wat is doortrappen in het Duits? Hoe omschrijf je zoiets? Het eind van het liedje was dat ik onbeholpen met mijn voeten in het luchtledige op denkbeeldige pedalen stond te trappen en de fietsenmaker zijn best deed me niet uit te lachen. Het blijft lastig, maar mijn fiets is wel mooi gerepareerd. Es wird wohl.

LINKS

Expertisecentrum Duits Utrecht
Duitsers leren Nederlands
Alles over gezonde voeding