'Investeer ook in docenten Duits voor (v)mbo'
Lerarenopleiders kritisch over inzet Duitse docenten in Nederland

Met vreugde hebben wij in Trouw van 22 januari mogen lezen dat het vak Duits aan populariteit wint en dat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) extra geld beschikbaar stelt voor universitaire lerarenopleidingen talen. Geld dat hard nodig is om het tekort aan docenten op te vangen.

Omdat er nu al een tekort aan docenten Duits in de bovenbouw én onderbouw is, zijn we blij dat het ministerie van OCW van dit probleem doordrongen lijkt en hier iets aan wil veranderen. Maar we plaatsen kanttekeningen bij de manier waarop er nu gehandeld wordt en deze eenzijdige investering gaat ons inziens voorbij aan een grote groep getalenteerde en gepassioneerde docenten. Er wordt, zo lijkt, maar op één paard gewed, namelijk meer geld naar de opleiding van de universitair geschoolde talendocent. In het licht van de recente ontwikkelingen rondom het behalen van een masterdiploma door elke docent, lijkt dit op het eerste gezicht ook logisch.

Duits op vmbo en mbo 

Binnen de tweedegraads lerarenopleidingen van het hbo is er de afgelopen jaren een kwaliteitsslag gemaakt, onder andere door de landelijk vastgestelde kennisbasis, waarin ook aandacht is voor het opleiden van docenten voor het mbo en het vmbo. Aangezien universitaire lerarenopleidingen niet specifiek opleiden voor het vmbo en mbo komt het geld dus niet beschikbaar om voor deze scholen betere docenten op te leiden, terwijl daar een vraag van met name het mbo ligt.

Juist voor deze doelgroep is de Duitse taal van groot belang. In Trouw hebben we immers ook al regelmatig mogen lezen hoe belangrijk de Duitse taal voor ondernemers en de handel is. Geld in deze opleidingen investeren zal zich terugbetalen. Daarnaast zitten er veel meer leerlingen die het vak Duits hebben in de onderbouw dan in de bovenbouw. Aangezien de keuze voor het vak Duits in de onderbouw wordt gemaakt, is het noodzaak de lessen Duits juist ook in de onderbouw nieuw leven in te blazen, zodat leerlingen het vak ook in de bovenbouw zullen kiezen.

Moedertaalsprekers

Ook de tweede oplossing, namelijk moedertaalsprekers naar Nederland halen, bekijken we kritisch. Terecht noemt Ewout van der Knaap, hoofddocent Duitse letterkunde aan de Universiteit Utrecht, dat het Nederlandse onderwijs docenten uit Duitsland kan afschrikken. Dit vraagt volgens ons een grondige opleiding met enerzijds natuurlijk aandacht voor verschillen tussen onderwijscultuur en anderzijds voor de verschillen tussen moedertaal- en vreemdetalendidactiek. Daarnaast kunnen Nederlandse docenten door een verblijf in een Duitstalig land ook anders over het vak vertellen. Binnen de tweedegraadsopleidingen maakt een buitenlandverblijf nu al deel uit van het curriculum. Een investering langs deze weg kan dus zeker ook lonen.

Daarom onze vraag om nog eens goed na te denken waar het geld het beste geïnvesteerd kan worden. Elke opleiding heeft zijn eigen kenmerken en kwaliteiten en deze moeten in de overwegingen mee worden genomen, wil men het probleem grondig en voor lange tijd aanpakken. 

Doris Abitzsch, Willine Sonnenberg en Mascha Zwierzynski zijn lerarenopleiders Duits aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle