Debat Merkel-Steinmeier eindigt onbeslist
Nieuws

Natuurlijk hebben de beide kanselierskandidaten er alles aan gedaan zoveel mogelijk afstand van elkaar te nemen. En uiteraard riepen de partijen van beide kanselierskandidaten zichzelf uit tot winnaar. De bijna vijftien miljoen kijkers dachten er anders over. Peilingen onder de toeschouwers leverden geen eenduidige winnaar op.

Het gebrek aan vuurwerk was grotendeels te wijten aan de vele programmatische overeenkomsten tussen de CDU en SPD. Beide partijen willen een rem op exorbitante bonussen in het bedrijfsleven, terugtrekking van het Duitse leger moet bespreekbaar zijn en ja, de Opel-overname door Magna is de beste oplossing voor alle betrokkenen.

Toch wil Merkel na vier jaar regeren met de SPD graag verder met de liberale FDP. Want ondanks de schijnbare harmonie zijn weinig onderwerpen te bedenken waar de christen- en sociaaldemocraten de afgelopen jaren geen ruzie over hebben gemaakt.
Maar de Duitse kiezers kunnen beide partijen bij de Bondsdagverkiezingen op 27 september weer tot elkaar veroordelen, net als in 2005. Ook vijf jaar geleden gingen de CDU en SPD elkaar liever uit de weg, maar de verkiezingsuitslag bood geen andere mogelijkheid. Dat Merkel en Steinmeier elkaar tijdens het debat spaarden, kan ook een voorschot zijn zo'n verkiezingsuitslag.

Zoveel schijnbare harmonie levert een saai debat op. De overgrote meerderheid van het Duitse electoraat is twee weken voor de bondsdagverkiezingen nog zwevend. Of beide kanselierskandidaten gisteravond veel kiezers over de streep hebben gehaald, valt daarom te betwijfelen.

Verschillen bekend

Er zijn wel verschillen tussen de huidige regeringspartijen, maar die zijn allang bekend en verrassen niet meer. CDU en wenspartner FDP pleiten voor belastingverlagingen, terwijl deze volgens de SPD niet te betalen zijn. De sociaaldemocraten blijven vasthouden aan de sluiting van de kerncentrales, terwijl de CDU deze (nog) niet wil afschrijven. Ook zijn beide partijen het niet eens over de invoering van een landelijk minimumloon.

Het debat tussen Merkel en Steinmeier moest daarom vooral door de details en de over een weer gegeven speldenprikjes worden beslist. Steinmeier oogst in de Duitse media lof doordat zijn iets offensievere opstelling het lauwe tv-debat enigszins op smaak bracht. De SPD-leider moest ook wel. Zijn partij staat al maandenlang op een historisch dieptepunt in de peilingen.

Zoals verwacht schetste Steinmeier vooral duistere vooruitzichten van een eventuele coalitie van CDU en FDP. Binnen deze centrumrechtse coalitie neemt volgens de sociaaldemocraat het verschil tussen arm en rijk verder toe. Ook zouden de veroorzakers van de huidige financiële crisis niet meer ter verantwoording worden geroepen, aldus Steinmeier.

Om toch een opmerkelijke uitspraak van beide kandidaten te ontlokken, gokten de debatleiders op thema’s van een iets geringer niveau. Zo moest Steinmeier wederom vragen pareren over de gestolen dienstwagen van zijn partijgenoot en minister van Volksgezondheid Ulla Schmidt. Of de Duitse kiezer werkelijk zijn stem laat bepalen door de vraag of beide kanselierskandidaten elkaar tutoyeren, zoals Merkel bevestigde, lijkt onwaarschijnlijk.

Uitglijders

Het opzichtige zoeken naar schandaaltjes en uitglijders leverde weinig op. Zowel Merkel als Steinmeier waren nauwelijks op fouten te betrappen. Hoogstens kan worden gesteld dat de vaak weinig charismatische SPD-leider beter partij bood dan verwacht. Toch sprak SPD-partijvoorzitter Franz Müntefering na afloop van “een doorbraak” voor zijn partij. De christendemocraten zien het als verwacht anders. “Merkel toonde op indrukwekkende wijze aan verantwoordelijkheid voor ons land te kunnen nemen”, aldus CDU-fractievoorzitter Volker Kauder.

De nationale en internationale pers zijn minder te spreken over het debat. “Het zou hét tv-moment van het jaar worden, maar zelden was een direct debat zo saai”, schrijft de Süddeutsche Zeitung. The Times heeft hier een duidelijke verklaring voor. “Er zit geen passie in de Duitse verkiezingsstrijd”, aldus de Engelse krant. “De ene houtigere politcus neemt het op tegen de andere. Duitsland slaapwandelt richting de stembus.”