Een meisje uit Frankfurt
Jeugdontmoetingscentrum Anne Frank

Frankfurt am Main is de geboortestad van Anne Frank. Op 12 juni 1929 kwam zij als dochter van Joodse ouders, Otto en Edith Frank, in deze stad ter wereld. Tot Anne vier was leefde ze met haar ouders en haar zus Margot in de wijk Dornbusch in het noorden.

In 1933 greep Hitler de macht in Duitsland en de omstandigheden voor Joodse Duitsers verslechterden. Anne’s vader, Otto Frank, besloot om met zijn gezin naar Amsterdam te verhuizen. Hier begon hij een bedrijf en was zijn familie veilig voor vervolging. Tot in mei 1940 Duitsland Nederland bezette en ook hier Joodse burgers begon te onderdrukken.

Dagboek

Anne en haar gezin doken in 1942 onder in het Achterhuis, een leegstaand gedeelte van het bedrijfsgebouw van Otto Frank op de Prinsengracht. Samen met andere onderduikers verbleef de familie Frank hier tot augustus 1944, toen ze door de Gestapo werden opgepakt. Ze werden gedeporteerd naar verschillende concentratiekampen en Anne en bijna alle andere bewoners van het Achterhuis kwamen om het leven. Alleen Otto Frank overleefde de Holocaust.

Anne Frank hield in het Achterhuis een dagboek bij waarin zij aan haar imaginaire vriendin Kitty haar gedachten toevertrouwde. Na de oorlog vond haar vader haar dagboek en liet het publiceren. Tegenwoordig geldt dit dagboek als een belangrijk historisch document uit de tijd van de nationaal-socialistische Jodenvervolging in Europa.

In dezelfde wijk waarin Anne destijds werd geboren, staat nu een jeugdontmoetingscentrum waarin de Jodenvervolging en het leven van Anne Frank centraal staan.

Filmpjes

Het centrum is niet bijzonder groot, het bestaat slechts uit een kleine ruimte met rode zitbankjes en een donkere zaal. In het midden van de zaal staat een draaibare computer met daarop een kopie van het beroemde dagboek.

Via die computer kun je passages uit het dagboek kiezen, waarna een filmpje op een scherm op de muur wordt getoond. Daarin leest een stem, die moet lijken op die van Anne, de dagboekpassage voor. Daarna volgen interviews met Joodse jongeren waarin zij zeggen wat ze van dat onderwerp vinden.

De muur rechts van de ingang heeft het Joodse leven van Anne in Frankfurt als thema. Hier is informatie te vinden over het Joodse leven in Frankfurt voor de Holocaust, de familie Frank en Anne’s visie op haar Joodse identiteit.

Achterhuis

De volgende muur gaat over het Achterhuis en het leven van de Joodse onderduikers. Op een beeldscherm is een virtuele wandeling door het Achterhuis mogelijk, met daarbij uitgebreide informatie over elke ruimte.

Op een kast staan dikke mappen met informatie over de bewoners van het Achterhuis en over de vele problemen die de onderduikers hadden.

De derde muur gaat over de Holocaust. Op twee schermen zijn video’s te zien over de verschillende vormen van discriminatie tot en met genocide op de Joden. De portretten van alle bewoners van het Achterhuis zijn over twee wanden verdeeld. Elk gezicht kan worden opgetild, daarachter staat dan waar, hoe en wanneer de betreffende persoon is omgekomen. Anne stierf op haar vijftiende in het concentratiekamp Bergen-Belsen aan tyfus.

Interactief

De laatste muur gaat over hoe Anne het verloop van de oorlog beleefde. In een rekje liggen verschillende Nederlandse kranten uit de tijd van de oorlog, zoals De Telegraaf en De Tijd. Het zijn kranten die Anne in haar schuilplaats las en waaruit zij informatie over de oorlog kreeg.

De citaten uit haar dagboek die op de kranten zijn gebaseerd zijn erbij geprint. Ook staat hier een oude radio waarop je toespraken van Adolf Hitler, Winston Churchill en van Joseph Goebbels kunt afspelen die Anne zelf ook heeft gehoord en in haar dagboek beschreven.

Dit centrum is vooral bedoeld voor schoolklassen en andere groepen die hierheen komen om meer over de Holocaust te leren. Het is geen museum of herdenkingsplek, niemand hoeft hier stil te zijn. De inrichting van de expositie is juist heel interactief. De leerlingen kunnen op allerlei manieren zelf aan de slag en zo informatie vinden over deze vreselijke periode uit de Duitse geschiedenis.

Folke Eikmeier is redacteur van de Scholierenpagina van het Duitslandweb. Hij zit in 6 gymnasium van de Scholengemeenschap Augustinianum in Eindhoven.

Lees ook op het Duitslandweb:
De hoofdbrekens van de Achterhuis-vertalers

Afbeeldingen:

Duitsland Instituut Amsterdam