Duitsland in 2020

Politiek

Voor Angela Merkel is 2020 het laatste volledige jaar als kanselier - als haar kabinet de rit tot 2021 uitzit. De vraag wie haar opvolgt, zal de gemoederen in 2020 flink bezighouden. Haar partij de CDU wil in het najaar beslissen wie lijsttrekker wordt. Partijvoorzitter en Merkels kroonprinses Annegret Kramp-Karrenbauer heeft in 2019 aan populariteit ingeboet. Of de aangeslagen SPD met een eigen Kanzlerkandidat komt, is nog maar de vraag na de slechte verkiezingsresultaten en interne strijd in het afgelopen jaar. Voor Bündnis 90/Die Grünen wordt de uitdaging de eigen populariteit vast te houden. Met partijvoorzitters Robert Habeck en Annalena Baerbock staan de Duitse Groenen al ruim een jaar stabiel op de tweede plaats in de peilingen.

Europa

Met het oog op haar naderende afscheid zal Merkel tijdens het Duitse EU-voorzitterschap in de tweede helft van 2020 goede resultaten willen boeken. Dat zal niet makkelijk worden. Over belangrijke onderwerpen als het vluchtelingenbeleid en de meerjarenbegroting voor de EU is veel onenigheid tussen de EU-landen en ook tussen de belangrijkste lidstaten Duitsland en Frankrijk. Daar komen na de geplande Brexit op 31 januari de onderhandelingen over een handelsakkoord met Groot-Brittannië nog bij. Daarover zitten Duitsland en Frankrijk evenmin op een lijn.  

Internationaal

Merkel lijkt zich bij binnenlandse kwesties al een tijdje afzijdig te houden. Internationale problemen zijn er in 2020 genoeg. De verstoorde relatie met de Verenigde Staten, de tanende macht van de NAVO en de brandhaarden in het Midden-Oosten zullen haar bezighouden, net als het overleg met andere landen om nieuwe vluchtelingen te voorkomen en de strijd tegen verdere opwarming van de aarde. 

Parlementaire onderzoeken

In Duitsland doet een Bondsdagcommissie onderzoek naar de politieke blunders die zijn gemaakt bij de invoering van een tolvignet op Duitse snelwegen. Het Europees Hof van Justitie dwarsboomde de plannen afgelopen juni, maar minister van Verkeer Scheuer (CSU) had wel al contracten met tolbedrijven afgesloten. Dat kan een flinke financiële strop voor Duitsland worden.

Een ander parlementair onderzoek gaat over de Berateraffäre: de miljoenen die het ministerie van Defensie aan externe adviseurs heeft betaald. Die zaak kan minister van Defensie Kramp-Karrenbauer en haar voorganger en huidige voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen nog heel wat hoofdbrekens bezorgen. Von der Leyen wordt in deze zaak vriendjespolitiek verweten. 

Auto-industrie

Het dieselschandaal werkt nog steeds door in de Duitse auto-industrie. Door het gesjoemel met de uitstoot van schadelijke stoffen en kartelafspraken hangen de Duitse autoconcerns Volkwagen, BMW en Daimler nog steeds hoge boetes en schadevergoedingen boven het hoofd. Bovendien worden dieselauto’s uit steeds meer stadscentra geweerd om de luchtkwaliteit te verbeteren. In 2020 verliezen duizenden mensen bij Daimler, BMW, Audi, Opel en toeleveranciers als Bosch hun baan, is al bekend. En dan dreigen de Verenigde Staten ook nog met hoge invoerheffingen op Europese auto’s. De vraag is of de Duitse auto-industrie uit de crisis komt en de overstap naar de elektromotor kan maken. 

Herdenkingen

Op 8 mei is het 75 jaar geleden dat nazi-Duitsland zich overgaf en er een eind kwam aan de Tweede Wereldoorlog. 75 Jahre Kriegsende wordt herdacht met projecten voor jongeren, die bijvoorbeeld worden uitgenodigd op zoek te gaan naar sporen van dat oorlogsverleden in hun omgeving. In sommige regio’s is 8 mei dit jaar een vrije dag. 

Op 3 oktober viert Duitsland de 30e verjaardag van de eenwording. Dit jaar vinden de officiële festiviteiten plaats in Potsdam (Brandenburg), bij Berlijn.

2020 is in Duitsland ook het Beethoven-jubileumjaar, de Duitsers vieren het 250e geboortejaar van hun componist uitgebreid.

Staatsbezoek Willem-Alexander en Máxima

Willem-Alexander en Máxima brengen van 2 tot 4 juni een staatsbezoek aan Duitsland en zijn dan in Berlijn. Het bezoek is het slot van de reizen die het koningspaar de afgelopen jaren naar de verschillende Duitse deelstaten heeft gemaakt, steeds vergezeld van een handelsmissie. 

Sport 

De Duitse Mannschaft komt in actie op het Europees kampioenschap voetbal van 12 juni tot 12 juli. Het toernooi vindt dit keer plaats in twaalf Europese landen, waaronder Duitsland. In de Allianz Arena in München worden drie groepsduels en een kwartfinale gespeeld. Duitsland is in een zware poule geloot, samen met regerend Europees kampioen Portugal en wereldkampioen Frankrijk. Duitsland veroverde eerder in 1972, 1980 en 1996 de Europese titel.

In de zomer reist een Duitse delegatie atleten af naar Japan, waar van 24 juli tot 9 augustus in Tokio de Olympische Zomerspelen worden gehouden. Bij de laatste Zomerspelen in 2016 eindigde Duitsland met 42 medailles in het eindklassement op de vijfde plaats.  

Berlijn

Berlijn hoopt dat dit jaar eindelijk twee openingen plaatsvinden die eerder moesten worden uitgesteld: die van het prestigieuze cultuur- en museumcentrum Humboldt Forum in het herbouwde stadsslot op Unter den Linden; en die van de Berlijnse luchthaven BER. Het Humboldt Forum zou zijn eerste bezoekers in 2019 ontvangen en hoopt nu vanaf september gefaseerd te kunnen openen. Op BER moeten de eerste passagiers op 31 oktober vertrekken en landen. Dat is negen (!) jaar na de oorspronkelijke openingsdatum van november 2011. De redactie van Duitslandweb durft haar hand voor beide projecten overigens niet in het vuur te steken. 

Van de Einheitswippe, het monument voor de Duitse eenwording, is al duidelijk dat die niet meer op 3 oktober, de 30e verjaardag van de hereniging, kan worden geopend. De wip moest eigenlijk in 2019 al klaar zijn, maar steeds weer waren er vertragingen en budgetoverschrijdingen. Nu moet de bouw tot mei worden uitgesteld omdat er vleermuizen in de sokkel overwinteren. De grote gouden wip komt voor het herbouwde stadsslot op Unter den Linden te staan. Mensen kunnen er overheen lopen zodat ze hem in beweging zetten - zoals de Oost-Duitse bevolking in 1989 een vreedzame revolutie in beweging heeft gezet.